Werken werkbaar maken en houden

Voor veel mensen is werkbaar werk geen evidentie. Steeds meer mensen worstelen met de ratrace, de werkdruk en de emotionele belasting van hun job. Daarnaast stijgt het aantal precaire jobs. Vanuit de basisgedachte dat we werken om te leven en niet andersom kiest Groen voor gezonde loopbanen in gezonde werkomgevingen, toegankelijke verlofstelsels en tijd voor zorg en recuperatie.

Iedereen heeft recht op waardig werk. Werk dat productief en gezond is, een eerlijk inkomen verschaft, veiligheid op de werkplaats biedt, sociale bescherming garandeert, ruimte laat voor persoonlijke ontwikkeling en sociale integratie, inspraak en participatie waardeert, een gelijke behandeling voorop zet en een goeie work-life balance voorziet. Er beweegt iets in de samenleving: steeds meer werkgevers kiezen voor het welzijn van hun werknemers, zowel op als naast het werk.

Tegelijkertijd zien we een forse toename van mensen die langdurig uitvallen door burn-outs en aandoeningen aan spieren of gewrichten. Acute problemen met de werkbaarheid nemen toe. Mensen worstelen met de ratrace, de werkdruk en de emotionele belasting van hun job. Dertien procent van de werknemers en dertig procent van de zelfstandigen geeft aan een problematische work-life balance te hebben. Onbetaalde (zorg)arbeid – waarin traditionele genderrollen nog te vaak tot uiting komen – wordt te weinig gewaardeerd.

Daarnaast wordt de kloof tussen kwalitatieve en precaire jobs steeds dieper. Er zijn steeds meer jobs met ongunstige arbeidsvoorwaarden en -relaties (zoals een tijdelijk contract), een laag inkomen, onvrijwillig deeltijds werk, een gebrek aan vertegenwoordiging en betrokkenheid op de werkvloer of een combinatie van deze factoren. Wie precair tewerkgesteld is, scoort lager op het vlak van welzijn en gezondheid, ervaart meer werk-privéconflicten en heeft een hogere jobontevredenheid. Precaire jobs zijn mee verantwoordelijk voor een ongelijke verdeling van gezondheids- en welzijnsrisico’s in onze samenleving. Illustrerend zijn de wanpraktijken bij de pakjes- en fietskoeriers, de uitbuiting op de Borealiswerf, de acties van de poetshulpen, etc. Groen wil deze kloof dichten, want iedereen heeft recht op waardig werk. We zien daarnaast ook dat zorgberoepen knelpuntberoepen zijn geworden. Zo vallen er gaten in ons maatschappelijk vangnet, waar vooral de meest kwetsbare mensen de dupe van zijn.

Vanuit de basisgedachte dat we werken om te leven en niet andersom kiest Groen voor gezonde loopbanen in gezonde werkomgevingen, tijd voor zorg en recuperatie, toegankelijke verlofstelsels en een plan om burn-outs aan te pakken. Alleen zo kunnen we evolueren naar een samenleving waar iedereen goed in zijn of haar vel zit op de werkvloer (en daarbuiten).

Ons voorstel

  • Zero tolerance voor moderne slavernij

    Iedereen heeft recht op waardig werk; een fatsoenlijk loon, contractzekerheid, sociale bescherming, groei- en leermogelijkheden en een goede work-life balance. We dichten de kloof tussen jobs mét en jobs zonder arbeidskwaliteit.

    Wanpraktijken bij onderaanneming en gebrek aan transparantie in waardeketens gaan we tegen met een rapportageplicht, verplichte minimumuurvergoedingen, tijdsregistratie en preventiemaatregelen. De hoofdaanbieder is aansprakelijk voor sociale schulden, onbetaalde lonen en moet ervoor zorgen dat onderaannemers hun plicht nakomen.  We versterken de inspectiediensten en verbeteren controles op arbeidsvergunningen, arbeidsomstandigheden en huisvesting. 

    We schaffen peer-to-peer statuten (P2P) voor bestel- en bezorgplatformen af en voeren een weerlegbaar vermoeden van werknemerschap in. We vragen een evaluatie van alle bestaande deelplatformen om na te gaan hoe deze werken, en welke effectief aansluiten bij de oorspronkelijke definitie van P2P. Er moet een beter toezicht en controle komen op de platformen en transparantie over de werking en data van dergelijke platformen en hun algoritmes (vb. m.b.t. inkomsten, aantal koeriers, statuten, etc.). 

    De overheid heeft een voorbeeldfunctie als werkgever. Ze moet inzetten op het zelf in dienst nemen van ondersteunende functies (insourcen), en bij uitbesteding ambitieuze sociale voorwaarden opleggen, zoals een hoog percentage vast contracten.