Groen en Ecolo dienen wetsvoorstel in voor betere bescherming journalisten en burgers

"De vrijheid van meningsuiting, vrije pers en wetenschap beschermen, is een strijd die elke democraat elke dag mee hoort te voeren. We rekenen op brede steun in het parlement.” - Stefaan Van Hecke

"Een sterke democratie kan niet zonder sterke meningen en een sterke rechterlijke macht. Steeds vaker zien we echter dat er misbruik wordt gemaakt van juridische procedures om wie vrijuit spreekt, of het nu gaat om een journalist, een viroloog of een middenveldorganisatie, te intimideren en het zwijgen op te leggen. Dat misbruik is onaanvaardbaar. Met dit wetsvoorstel willen we daar paal en perk aan stellen", licht Stefaan Van Hecke toe. De Kamerfractieleider en justitiespecialist voor Groen diende het wetsvoorstel in om dat misbruik - kortweg SLAPP in het vakjargon - aan te pakken

SLAPP staat voor Strategic Lawsuit Against Public Participation en duidt op het misbruik van juridische procedures om anderen te intimideren. Hoewel er al een Europese richtlijn is, heeft België op dit moment nog geen SLAPP-wetgeving. "Op dit moment heeft justitie nog geen handvaten om op te treden tegen dit soort praktijken. In tijden waarin we wereldwijd steeds vaker zien dat machthebbers journalisten of middenveld met een andere mening de mond proberen te snoeren, is er dringend nood aan een betere bescherming van iedereen die deelneemt aan het publieke debat", licht Van Hecke toe.

Ook in België zijn er bekende voorbeelden waarbij individuen of organisaties geïntimideerd werden met rechtszaken. Bij de meest bekende is er de rechtszaak tegen Apache in 2020 toen het onderzoeksmagazine aangeklaagd werd door projectontwikkelaar Ghelamco over de bouw van het Antwerps hoofdkantoor KPMG. Er werd in de zaak geoordeeld dat de aangespannen klacht tegen Apache een poging was om de persvrijheid te fnuiken. Buiten de journalistiek werden verschillende milieuorganisaties zoals Greenpeace in het verleden al voor de rechter gedaagd door de landbouwlobby omdat ze de milieu-impact van intensieve veeteelt aanklaagden en wat de landbouwlobby de kop in wilde drukken. 

Expertengroep SLAPP

België heeft nog geen SLAPP-wetgeving, maar wel is er een SLAPP-expertengroep met een 40-tal leden uit verschillende sectoren. De expertengroep verzamelt en deelt informatie over SLAPP en neemt deel aan internationale consultaties over het onderwerp en werkt samen met Belgische en Europese overheden en met verschillende organisaties om de anti-SLAPP initiatieven in België te volgen. "De expertengroep werkte een modelwet uit om onze Belgische wetgeving te verbeteren. Als groene partij hechten we veel belang aan de bescherming van onze democratie en kritische stemmen, het was dus vanzelfsprekend voor ons om hun modelwet ter stemming neer te leggen in de Kamer.

Van Hecke besluit: "De bescherming van vrijheid van meningsuiting, van vrije pers en wetenschap, is een strijd die elke democraat elke dag mee hoort te voeren. We rekenen dus op brede steun in het parlement om deze wet gestemd te krijgen."