Een deltaplan voor elke rivier
22 November 2023
Elke rivier heeft een deltaplan nodig. Als de regen met emmers uit de lucht valt, is het van cruciaal belang om ruimte te voorzien om water op te vangen en vertraagd af te voeren.
De wateroverlast in West-Vlaanderen maakt duidelijk dat de Vlaamse regering meer moet doen om het probleem bij de wortel aan te pakken. Groen-fractieleider Mieke Schauvliege: “Elke rivier heeft een deltaplan nodig. Als de regen met emmers uit de lucht valt, is het van cruciaal belang om ruimte te voorzien om water op te vangen en vertraagd af te voeren. Daarnaast moet ingezet worden op het bestrijden van erosie en moet meer open ruimte gecreëerd worden. Tot slot moet men stoppen met bouwen in overstromingsgebieden.”
Na de IJzer: de Leie of de Dender?
De focus ligt nu terecht op de IJzer. Het is pijnlijk om vast te stellen dat noodzakelijke acties pas op gang komen na overstromingen. Maar het is niet alleen de IJzer. Als er een waterbom valt boven de Bovenschelde, Leie of Dender kan de schade nog groter zijn. Met name de regio rond Gent zou hard getroffen worden. Uit een studie van de Vlaamse Waterweg ‘Weerbaar Waterland’ zou dat 3 miljard euro schade met zich meebrengen.
De Gentse regio is bijzonder kwetsbaar door het rechttrekken van de Leie in de jaren ‘70. Als het waterpeil van rechtgetrokken rivieren toeneemt, stroomt het water razendsnel richting valleien. Mieke Schauvliege: "Allereerst is er een Deltaplan voor de Gentse regio nodig. Nu zijn een kwart miljoen inwoners onbeschermd tegen de volgende waterbom. Voor de Dender is een actieplan in voorbereiding. Deze legislatuur moet daar nog een definitieve beslissing over worden genomen."
Modderstromen voorkomen
Een rivier voert niet alleen water, maar ook modder naar de vallei. Het Vlaamse beleid focust nu eenzijdig op baggeren terwijl ze de bron van al die modder vergeet. Baggeren alleen is dweilen met de kraan open. Door erosie komt vaak vruchtbare landbouwgrond in onze rivieren terecht. Het dichtslibben van waterlopen kost nu al meer dan 200 miljoen euro per jaar aan slibruiming. Een degelijk erosiebeleid, denk daarbij aan permanente bodembedekking, de juiste teelten op de juiste plaats en het planten van hagen is daarbij veel effectiever. De Vlaamse regering besliste dat er uiterlijk tegen 1 januari 2023 een juridisch kader zou moeten zijn om erosie structureel aan te pakken. Eind 2023 ligt dat kader er nog steeds niet.
Meer groen, minder beton
In Vlaanderen is 15,1 % van onze oppervlakte verhard. Vlaanderen heeft het dichtste wegennetwerk van Europa. Zo’n 10.000 hectare weg kan meteen opgebroken worden. Langs die wegen liggen geen woningen of bedrijven, en ze zijn niet verbonden met een bovenlokale weg. Met een concreet actieplan om dat beton uit te breken kan op die manier een oppervlakte zo groot als het Nationaal Park Hoge Kempen tegen 2028 onthard worden.
Niet bouwen in overstromingsgebied
Stoppen met bouwen in overstromingsgebied is logisch. Er lag een plan op tafel in 2018 om waardevolle open ruimtegebieden af te bakenen in overstromingsgevoelige gebieden. Dat plan werd vooraf grondig besproken met alle gemeentes. De Vlaamse regering heeft jarenlang getalmd met dit dossier. Pas deze zomer is gestart met de uitvoering hiervan. Slechts 315 ha van de 1100 ha die de Vlaamse regering zelf zou oppakken is op dit moment in uitvoering. “Aan dit tempo geraken we er niet. De miserie zal herbeginnen met de volgende waterbom”, vreest Schauvliege.
