'Aanpak Oosterweelwerken nu grondig herbekijken'

‘De onderzoekscommissie stelde een cascade aan foute beslissingen vast.' (Mieke Schauvliege)

Groen is niet verwonderd over de vernietigende uitspraak van de Raad van State over hoe de PFOS vervuiling voor de Oosterweelwerken werden aangepakt. Vlaams parlementslid en lid van de PFOS-onderzoekscommissie Mieke Schauvliege: ‘De onderzoekscommissie stelde een cascade aan foute beslissingen vast. Onbegrijpelijk dat ministers Peeters en Demir voort borduren op de fouten uit het verleden. Het is nu tijd om de Oosterweelwerken grondig te herdenken door de volksgezondheid centraal te stellen.’ Schauvliege zal beide ministers in het parlement interpelleren over dit wanbeleid.

De Raad van State is niet mals. Hij stelt dat de oosterweelwerken pas uitgevoerd mogen worden als er een bodemsaneringsplan is. Anders gezegd moet men er eerst 100% zeker van zijn hoe de vervuiling zal aangepakt worden en hoe vermeden kan worden dat de Oosterweelwerken de PFOS-vervuiling verergeren en verspreiden. Pas dan kunnen de werken verdergaan.  Er moet dus een bodemsaneringsplan komen voor zowel de site van 3M, de vervuilde omgeving en de werf van Oosterweel.

Tot vandaag pakten Lantis, 3M en OVAM het anders aan. Ze splitsten alles op in kleine delen, waardoor de totale impact nooit duidelijk was.  De auditeur van de Raad van State stelt nu duidelijk dat dat niet conform de milieuwetgeving is. Elke verdere uitloging naar het grondwater, veroorzaakt door het grondverzet, staat voor de auditeur gelijk met een bijkomende verontreiniging. Het fragmentair werken druist volgens de auditeur in tegen het standstill- en voorzorgsprincipe. Omdat het grondverzet voor Oosterweel een gevaar impliceert voor de volksgezondheid, moeten de grondverzettoelatingen worden geschorst.

Mieke Schauvliege: ‘Al in 2017 was het voor Lantis, de Vlaamse regering en het Antwerps stadsbestuur duidelijk dat er enorme PFOS-verontreiniging was op de plek waar ze de Oosterweelwerken wou realiseren. De PFOS-onderzoekscommissie legde de cascade aan foute beslissingen en halfslachtige oplossingen bloot. In 2021 drong Groen er op aan om de werken tijdelijk stil te leggen tot er garanties waren voor de volksgezondheid en het milieu. Die kwamen er niet.’

Ondanks de vele alarmbellen die afgingen bleven echte maatregelen uit. Het was duidelijk: de werken moesten hoe dan ook verder gezet worden. Meerdere milieujuristen waarschuwden in de onderzoekscommissie al dat Vlaanderen haar eigen milieuwetgeving niet respecteerde. Bovendien had de uitspraak van de Raad van State van 29 december al een wake up call moeten zijn.

In juni stelde Mieke Schauvliege zich al ernstige vragen bij de toepassing van de milieuwetgeving in dit dossier: ‘Het is heel pijnlijk dat zowel de vorige als de huidige Vlaamse regering een loopje neemt met haar eigen wetgeving. Grond met zo'n grote vervuiling kan je niet wegstoppen in bermen, die moet je saneren, afvoeren naar een erkende stortplaats of een erkende stortplaats inrichten. Je moet daarnaast alle vervuiling en effecten van de werf op de vervuiling in rekening brengen. Ook de vervuiling van het grondwater.’

De aangepaste werkwijze is volgens Schauvliege zo bedacht om de Oosterweelwerken met zo weinig mogelijk aanpassingen verder te zetten. De kostprijs moest onder controle gehouden worden ten koste van de gezondheid en van de omgeving. Dat was de opdracht in 2017 en dat was ook de opdracht in 2021/2022. ‘De cascade aan foute beslissingen werd verdergezet. Tijd om de Oosterweel volledig te herdenken met respect voor de gezondheid van de mensen én de milieuwetgeving’, besluit ze.