De bescherming van de spaarders

"Staatsbonnen komen en staatsbonnen gaan, maar een goede wet blijft voor altijd bestaan."

Dieter Van Besien heeft in het parlement de staatssecretaris van consumentenbescherming aan de tand gevoeld over het idee van de uitgifte van een nieuwe staatsbons. De initiële uitgifte van de staatsbons was een goed initiatief om de banken te tonen dat het de regering menens was om hen te motiveren om de spaarrentes op te trekken. Vandaag zijn er echter structurele oplossingen voor handen die prioriteit zouden moeten krijgen.

Mijn vraag aan de staatssecretaris

Nu het stof rond de staatsbon een beetje is gaan liggen, wil ik het debat graag terugbrengen naar waar het echt over gaat: de te lage rente die de banken aan de Belgische spaarders geven. Ik kaart dit ondertussen al een jaar aan. Ecolo en Groen doen ook al een jaar voorstellen om daar iets aan te doen. We stellen echter ook al een jaar lang vast dat het probleem niet opgelost wordt. 

Er werden wel brieven geschreven aan de banken en er werd met hen gepraat. Er werd eveneens geprobeerd om via een goedkope staatsbon de banken te dwingen om hun rente op te trekken. Al deze pogingen hebben echter weinig tot niets opgeleverd. Dat werd ook bevestigd door de Mededingingsautoriteit. Ondertussen krijgen de banken zelf nog altijd 4 % rente van de Europese Centrale Bank. Ze krijgen dus zelf een heel hoge rente, maar dat geld komt niet terecht bij de kleine spaarder, maar wel bij de winsten van de banken en de dividenden van de aandeelhouders.

Op de gigantische winsten van de energiebedrijven heeft de regering wel ingegrepen. Tegen de onrechtvaardige behandeling van de spaarder doet ze dat daarentegen vooralsnog niet. Voor Groen is het duidelijk: de markt werkt niet, dus de overheid moet ingrijpen. Groen klopt al maanden op tafel om de banken te verplichten een hogere rente te geven en zo de spaarder te beschermen. We vragen een gegarandeerde minimumrente voor de kleine spaarders en een hervorming van de getrouwheidspremie.

Mijn vraag is heel eenvoudig: is de regering eindelijk bereid om een wettelijk initiatief te steunen om de banken te verplichten om een correcte rente te geven aan de spaarders?

Het antwoord van de staatssecretaris

In september heeft het succes van de staatsbon inderdaad zowel de consumenten als de banken verder wakker geschud. Nadien heb ik, zoals de heer Lacroix zei, samen met mijn collega's Van Peteghem en Dermagne een protocol gesloten. Dat is geen vies woord. Het protocol houdt in dat het aantal spaarboekjes per bank beperkt wordt tot vier. Dat betekent dat banken hun oude formules die zij niet meer herzien, zullen moeten opdoeken. Overigens, we vonden nog spaarboekjes waarvan de formules en rentes al meer dan vijf jaar niet aangepast waren. Het protocol zal dus wel degelijk effect sorteren. 

Wat de staatsbon betreft, moeten uitzonderingen immers uitzonderingen blijven, zeker op het vlak van de fiscaliteit. De gewone roerende voorheffing is 30 % en niet 15 %. Ik heb dat niet beslist, dat is zo vandaag. We kunnen nu toch niet beweren dat alle vorige ministers van Financiën in de fout gingen, toen ze staatsbonnen lanceerden met een normale fiscaliteit en roerende voorheffing, mijnheer Geens. Integendeel, u had toen al oog voor de begroting. 

Het is de bevoegdheid van het Agentschap van de Schuld om te bepalen of we op korte of lange termijn lenen, wanneer voor welk bedrag met staatsbonnen of schatkistcertificaten en aan welke rente. Ik laat dat aan het agentschap over. Het agentschap heeft gelijk: een staatsbon is goedkoper dan een schatkistcertificaat, maar dat argument geldt los van de duur van de staatsbon. Tot mijn bevoegdheid en tot die van het kernkabinet behoort de inschatting of we de begroting nog meer moeten bezwaren door duurdere kortetermijnfinancieren voort te ondersteunen met een lagere fiscaliteit. Het moet duidelijk zijn dat ik als staatssecretaris van Begroting het belang van alle belastingbetalers
verdedig. Ik ben immers voor belastingverlagingen als liberaal. Ondertussen heb ik al twee liberale kaarten. Ik ben wel voor de structurele belastingverlagingen, niet de punctuele, die we uiteindelijk toch op een andere manier zullen moeten betalen. Bij elk dossier dat op mijn bureau belandt, stel ik de vraag of het goed is voor de begroting nu en de komende jaren. 

Je regarde cela de manière factuelle. Vous l’aurez compris, ce n’est pas une analyse politique. Hier, le kern qui était libre d’outrepasser ma décision a décidé, dans sa sagesse et sa collégialité, de ne pas faire d’exception à la règle et de maintenir une fiscalité normale sur le prochain bon d’État. Si vous souhaitez une position politique, monsieur Geens, je peux vous en donner une avec ma casquette de secrétaire d’État à la Protection des consommateurs cette fois-ci.

Alle spaarders moeten gelijk worden behandeld. Het kan niet zijn dat iemand die de keuze heeft gemaakt om zijn spaargeld anders te beleggen anders wordt behandeld. Een gelijk speelveld vind ik belangrijk en daarom moeten uitzonderingen uitzonderingen blijven. 

Ik rond af. Los van de fiscale behandeling blijft de staatsbon een heel aantrekkelijk product. Het is eveneens een mooie manier voor de burger om de staatsfinanciën te ondersteunen. Ik ga ervan uit dat het Agentschap van de Schuld een correcte inschatting maakte van de rente en dat het opnieuw een succes wordt

Mijn repliek

Heel veel mensen hebben een klein spaarpotje van tienduizend euro en minder. Die mensen kunnen het zich niet veroorloven om dat geld in een staatsbon te stoppen. Zij hebben  dat geld nodig voor onverwachte uitgaven. 

Die mensen krijgen nog altijd niet waarop zij recht hebben, ook niet na de initiatieven waarover u het hebt gehad. Dat is waarom Groen en Ecolo in het Parlement voorstellen het probleem bij de wortel aan te pakken, door een wettelijke verplichting in te voeren voor de banken, om een gegarandeerde minimumrente te betalen op de eerste tienduizend euro. Dat is nodig, om ervoor te zorgen dat de gewone spaarder niet in de kou blijft staan. Groen staat voor eerlijke kansen voor iedereen. 

Staatsbonnen komen en staatsbonnen gaan, maar een goede wet blijft voor altijd bestaan.

Op de hoogte blijven? Volg me op Facebook!