Europa maakt duurzame producten de norm en geeft consumenten recht op reparatie

"Deze wetten leveren miljardenbesparingen op aan centen, grondstoffen en energie, zijn broodnodig voor klimaat en biodiversiteit en bieden nieuwe economische kansen aan lokaal verankerde bedrijven in Europa."

Straatsburg, 22-04-2024 - Morgen stemt het Europees Parlement voor het recht op reparatie, donderdag is de nieuwe wet rond circulair productontwerp aan de beurt. Daarmee zet het Europees Parlement finaal het licht op groen voor twee wetten die onze Europese economie versterken, burgers geld besparen en klimaat en biodiversiteit verbeteren. Voor Europarlementslid Sara Matthieu toont dit aan hoe de Europese Green Deal concrete vooruitgang oplevert: "Deze wetten leveren miljardenbesparingen op aan centen, grondstoffen en energie, zijn broodnodig voor klimaat en biodiversiteit en bieden nieuwe economische kansen aan lokaal verankerde bedrijven in Europa."

Europa maakt duurzame producten de norm

De nieuwe wet rond circulair productontwerp zal onze kledij, meubels, elektrische apparaten en een lange reeks andere producten beter herstelbaar, herbruikbaar en recycleerbaar maken. Bovendien legt de wet een verbod op voor fabrikanten om hun onverkochte en teruggestuurde kledij en schoenen te vernietigen in verbrandingsovens of te dumpen op afvalstorten. Voor Sara Matthieu, onderhandelaar voor de groene fractie, vormt de wet een grote doorbraak: "Met deze wet maken we producten veiliger voor mensen en beter voor milieu en klimaat. Het is niet meer dan logisch dat we de verantwoordelijkheid leggen bij de fabrikant om onze producten makkelijk herbruikbaar, herstelbaar of recycleerbaar te maken."

Naast het opstellen van een brede reeks circulaire minimumstandaarden van producten, introduceert de wet een digitaal productpaspoort. Dat biedt informatie aan over onder meer de herkomst, samenstelling, mogelijkheden tot reparatie en demontage van een product. Matthieu: "Dit maakt het leven van zowel bedrijven en burgers een pak makkelijker én goedkoper, want de nodige informatie is snel, gecentraliseerd en vrij beschikbaar." Dit moet ons helpen bij het uitrollen van een handige reparatiescore op Europees niveau, waarmee mensen in één oogopslag weten welk product het duurzaamst of het makkelijkst te herstellen is.

De wet is een vervolg en uitbreiding op de bestaande ecodesignwet, die zich enkel toelegt op elektrische apparaten, zoals koelkasten en wasmachines. Het energielabel is de bekendste toepassing bij het brede publiek. Met een verbluffend resultaat: een kwart van de klimaatdoelstelling voor 2020 en de helft van de doelstelling rond energiebesparing hebben we eraan te danken. Dat succes heeft geleid tot de uitbreiding van de wet. De standaarden voor de verschillende productcategorieën zullen in de komende jaren aan sneltempo verschijnen.

Recht op reparatie voor defecte smartphone

De nieuwe wet op het recht op reparatie maakt herstel van allerlei toestellen sneller, makkelijker en betaalbaarder. Europees Parlementslid voor Groen Sara Matthieu is bijzonder tevreden: "Reparatie van defecte smartphones of wasmachines moet voor iedereen betaalbaar zijn. Deze wet maakt herstel de standaard, zodat multinationals zoals Apple niet langer de levensduur van onze producten dicteren. Zo besparen we grondstoffen, creëren we meer lokale jobs en drukken we de kosten voor de burger."

Concreet worden fabrikanten van smartphones, wasmachines, stofzuigers, vaatwassers en talloze andere producten verplicht om hun producten te repareren op vraag van de klant, tenzij dat fysiek of wettelijk onmogelijk is. In dat geval kan de fabrikant een refurbished toestel aanbieden. Bedrijven moeten reparatie bovendien binnen een redelijke termijn en prijs aanbieden, en toegang tot handleidingen en wisselstukken voor iedereen beschikbaar stellen, ook voor onafhankelijke hersteldiensten en gewone burgers.

Wisselstukken kosten soms evenveel of meer dan een nieuw product, terwijl onderzoek aantoont dat mensen pas repareren als de prijs 30-40% lager ligt dan een nieuw product. Als extra stimulans voor de consument om te kiezen voor reparatie wordt de garantie met een jaar verlengd als je kiest voor reparatie. België krijgt net als alle andere lidstaten maximaal twee jaar tijd om deze regels om te zetten in nationale wetgeving.