Eindrapport onderzoekscommissie seksueel geweld
03 Mei 2024
“De onderzoekscommissie had een bijzonder brede opdracht binnen een zeer kort tijdsbestek, maar dit rapport is een belangrijke stap in de zoektocht naar oplossingen waar vroegere en toekomstige slachtoffers recht op hebben” Stefaan Van Hecke.
De parlementaire onderzoekscommissie naar seksueel geweld in de kerk en daarbuiten keurde vandaag unaniem haar verslag goed. Het resultaat: een uitgebreid rapport met 137 aanbevelingen. Lid van de onderzoekscommissie en eerste rapporteur Stefaan Van Hecke (Groen) reageert tevreden: “Dit is een belangrijke stap richting oplossingen voor de slachtoffers van seksueel geweld."
Ook justitie heeft gefaald in ‘Operatie Kelk’
De onderzoekscommissie heeft de opdracht gegeven aan de Hoge Raad voor Justitie om de aanpak van justitie in het lopende onderzoek ‘Operatie Kelk’ te evalueren. Operatie Kelk werd gestart in 2010. Het rapport van de Hoge Raad voor Justitie benoemt ernstige tekortkomingen zoals deontologische fouten, een grote versnippering van dossiers en de lange duur van het onderzoek. “Dat slachtoffers langer dan 14 jaar moeten wachten op een uitspraak en de eindvordering van het parket al 3 jaar op zich laat wachten is onaanvaardbaar, een rechtsstaat als België onwaardig”, zegt Van Hecke.
Van Hecke is ook kordaat over de zogenaamde ‘paraplupolitiek’ van justitie. “De federale procureur en de procureur des Konings wijzen naar elkaar wanneer het gaat over het gebrek aan overleg in dit dossier. En het meest frappant is dat het federaal parket zelfs wijst naar de terroristische aanslagen van 2016, als één van de redenen voor de lange duur van het proces. Dat soort excuses zijn onacceptabel.”
Het is duidelijk voor de onderzoekscommissie en Van Hecke: “Niet alleen de kerk heeft gefaald in het voorkomen van seksueel geweld. De kerk heeft vaak niet adequaat gereageerd, heeft plegers overgeplaatst waar ze opnieuw konden beginnen. Een menswaardige aanpak ontbrak. Maar ook justitie heeft gefaald in Operatie Kelk.” Door tijdgebrek heeft de onderzoekscommissie echter enkel akte kunnen nemen van het rapport en daarom vraagt ze zo snel mogelijk de oprichting van een nieuwe onderzoekscommissie over Operatie Kelk. Van Hecke: “Het werk is niet af, er moet duidelijkheid komen over álle vragen, vooral over de zaken waarvoor de Hoge Raad voor Justitie nu niet de bevoegdheid over had.” Op vraag van de onderzoekscommissie zullen ook de werkfardes bij het federaal parket en parket-generaal in beslag worden genomen, waardoor belangrijke informatie veilig gesteld wordt voor verder parlementair onderzoek.
Nieuwe aanbevelingen: betere opvang en ondersteuning slachtoffers
De onderzoekscommissie lanceert verschillende aanbevelingen. In de eerste plaats willen ze een andere, correctere vorm komt van schadeberekening voor de slachtoffers en de oprichting van een vernieuwd onafhankelijk Centrum voor Arbitrage voor slachtoffers waarbij de dader overleden is of de feiten juridisch verjaard zijn. Van Hecke: “Het uitgangspunt is dat alle slachtoffers erkend worden en een correcte vergoeding krijgen voor de geleden schade. En dankzij de oprichting van het Centrum voor Arbitrage kunnen alle slachtoffers toch nog ergens terecht voor hun schadedossier.”
Andere opvallende aanbevelingen zijn een sterkere opvang en zorg van de slachtoffers en de stap naar justitie laagdrempeliger maken. Met meer aandacht voor slachtofferbejegening, maar ook betere juridische bijstand voor de slachtoffers van seksueel geweld. “Daders van seksueel misbruik krijgen snel en automatisch juridische bijstand, dat moet voor de slachtoffers toch ook mogelijk zijn”, vraagt Van Hecke zich af. “Ook één centrale hotline die 24/7 bereikbaar is en één unieke toegangspoort voor alle slachtoffers om direct naar de juiste diensten verwezen te worden is een belangrijke aanbeveling.”
“De onderzoekscommissie had een bijzonder brede opdracht binnen een zeer kort tijdsbestek, maar dit rapport is een belangrijke stap in de zoektocht naar oplossingen waar vroegere en toekomstige slachtoffers recht op hebben”, besluit Van Hecke.
