Ruimtelijke ontwikkeling: ons standpunt

Het nieuwe Beleidsplan Ruimte Vlaanderen wordt een bindend kader dat werk maakt van kernversterking en dat open ruimte beschermt. We sluiten alle achterpoortjes in de wetgeving die verdere 'verrommeling' van ruimte toelaten.

De open ruimte die ons nog rest, koesteren we. Vandaag verdwijnt er nog elke dag meer dan vijf hectare open ruimte onder beton, terwijl dat de klimaatopwarming en overstromingen in de hand werkt en onze woongebieden ruim genoeg zijn om aan de woonnood te voldoen. Tegen 2025 herbestemt Vlaanderen minstens de helft van de onbebouwde gronden binnen woon(uitbreidings)gebied naar open ruimte. In 2020 hebben we dit al afgerond voor overstromingsgebieden, slecht gelegen woonuitbreidingsgebieden en zonevreemde ecologisch waardevolle bossen. We ontharden de bodem, zeker in gebieden die bestemd zijn voor landbouw, natuur en bos. Eigenaars die ontharden, geven we een duwtje in de rug door een slooppremie uit te keren. Voor het patrimonium in handen van overheden willen we minimum vijf procent per jaar ontharden.

De bestaande bebouwde ruimte gebruiken we efficiënter. We gaan voor sterke kernen waar wonen, kantoor, winkel, cultuurcentrum, bibliotheek, ziekenhuis en school zeer goed te voet, met de fiets en het openbaar vervoer bereikbaar zijn. Het evenwicht tussen verdichting en een stad of dorp op mensenmaat staat daarbij centraal. Hoger bouwen is op heel wat plaatsen nodig, maar we vermijden 'verappartementisering' die geen rekening houdt met het karakter, het erfgoed en de draagkracht van de omgeving. Leegstaande of onderbenutte gebouwen hergebruiken we. Met circulatieplannen en autoluwe en autovrije zones verlagen we de autodruk. Nieuwe ontwikkelingen vinden altijd plaats aan knooppunten van openbaar vervoer.

Met het lobbenmodel maken we onze steden en gemeenten aangenamer en gaan we de strijd tegen de klimaatopwarming aan. We combineren compacte (stads)lobben met verkwikkende groene en blauwe vingers die tot in de kern doordringen. Daarnaast geven we het openbaar domein opnieuw aan de bewoners. Veilige en rustige buurten met plaats voor ontmoeting, en vlot toegankelijk voor wie minder mobiel is, zijn een belangrijke remedie tegen eenzaamheid in een vergrijzende samenleving. Kinderen moeten terug kunnen spelen en ravotten op straten, pleintjes en in parken. Ontwikkelaars laten we bijdragen aan de omgeving door hen bij nieuwe projecten ook parken, pleintjes, gezamenlijke fietsparkings of parkings voor deelauto's aan te laten leggen.

De participatie brengen we naar de 21ste eeuw door de verschillende belanghebbenden van bij het begin te betrekken. Denk aan stedenbouwkundigen, architecten, verkeersdeskundigen, mensen die de geschiedenis van het gebied kennen, maar natuurlijk ook bewoners, eigenaars en belangenverenigingen. Zo creëren we draagvlak voor de toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen. Wie zijn voordeel doet aan een bestemmingswijziging, betaalt een correcte belasting. Wiens grond aan financiële waarde verliest, krijgt een eerlijke compensatie.