Fiscale hervorming begraven

Het zal u niet verbazen, maar voor u staat een ontgoocheld man: de fiscale hervorming is begraven.

Tijdens de plenaire vergadering van 20 juli 2023 kon Dieter Van Besien zijn ontgoocheling over het afspringen van de fiscale hervorming niet verbergen. Hieronder kan u zijn tussenkomst in het federaal parlement lezen.

Mijn vraag aan de premier

Het zal u niet verbazen, maar voor u staat een ontgoocheld man: de fiscale hervorming is begraven. Ik wil uitdrukkelijk mijn appreciatie uitspreken niet alleen voor het doorzettingsvermogen van de heer Van Peteghem, maar ook voor de methode. Het betreft hier een van de best uitgewerkte dossiers van de hele legislatuur, startend vanaf een grondige analyse van de Hoge Raad van Financiën, onderbouwd door academici en experten met uiteindelijk een plan voor een eerste fase door de minister. Elk element in dat plan is duidelijk becijferd. Dat plan is coherent. Het enige wat wij nog moesten doen, was enkele keuzes maken en durven over onze schaduw te stappen. Dat was de opdracht voor alle partijen van de meerderheid.

Het doel van de hervorming bestaat erin dat werkenden netto meer overhouden van hun loon en dat de koopkracht van de gewone werkende mens verhoogt. Die doelstelling wordt door iedereen in het halfrond gedeeld, behalve door één partij. Ik twijfel zelfs niet aan de goede intenties van de heer Piedboeuf of de heer Clarinval. Het hele Parlement wordt in de greep gehouden door één man, een man die zelf in geen enkele assemblee verkozen is. Door die man zal de belasting op werken niet dalen, zal werken niet aantrekkelijker worden en worden er kansen gemist om meer mensen aan het werk te krijgen. Misschien moeten we hem de eer geven die hij verdient, en vanaf nu niet langer spreken over belasting op arbeid, maar over de Boucheztaks.

Er is hier een grote kans gemist. Ik hoop uit de grond van mijn hart dat die kans nog terugkomt en dat het werk van de heer Van Peteghem niet verloren gaat, maar in de toekomst nog kan worden gebruikt. Mijnheer de premier, eigenlijk weet ik niet goed welke vraag ik nog moet stellen. Ik ga ervan uit dat een fiscale hervorming niet meer voor deze legislatuur zal zijn.

Het antwoord van de premier

Ik zal niet onder stoelen of banken steken dat ik hier liever had gestaan met een fiscaal akkoord. Mensen die werken en mensen die ondernemen, moeten daarvoor beloond worden, maar niet met een akkoord dat ten koste gaat van wie morgen zal werken of ondernemen. Met zo’n akkoord wou ik hier niet staan.

Wanneer ik het hier in het Parlement over had heb ik steeds drie elementen naar voren geschoven als krijtlijnen van een aanvaardbaar akkoord. Het derde element was steeds dat een fiscaal akkoord geen negatieve impact mag hebben op onze begroting. Ik heb altijd duidelijk gemaakt dat dit voor mij een voorwaarde was. Waarom is dat voor mij zo belangrijk? Na twee zware crisissen is deze regering stap voor stap bezig om de begroting in de juiste richting te krijgen. Het Monitoringcomité gaf trouwens vorige week aan dat voor de begroting 2024 de zaken er vandaag beter voor staan dan het akkoord dat wij gemaakt hebben. Dit toont aan dat we stap voor stap in de goede richting gaan. Dit toont echter ook aan dat wij deze discipline zullen moeten aanhouden. Het toont ook aan dat wij af en toe zullen moeten zeggen dat we iets niet doen, omdat het een stap in de verkeerde richting zou zijn. Zolang wij budgettair niet op het droge zijn - volgens het uitgezette pad zullen wij voldoen aan de Maastrichtnormen in 2026 - moeten wij zeer voorzichtig zijn met onze  begrotingscijfers.

Weet u, in het verleden heb ik ministers van Financiën gezien die fiscale hervormingen uitgewerkt hadden en er absoluut geen probleem mee hadden om tabellen voor te leggen waarin honderden miljoenen stonden die niet gefinancierd waren. Zij hadden daar absoluut geen probleem mee.

Van de 750 miljoen kostende redesign van de overheid is er voor geen miljoen gerealiseerd. Niets! Misschien wist men zelfs al op voorhand dat men bezig was met een fiscale hervorming die niet gefinancierd was. Dan heb ik liever de huidige minister van Financiën, een minister van Financiën die zeer graag deze hervorming tot stand had willen brengen, maar die op een bepaald moment samen met mij gezegd heeft dat het niet iets was wat duurzaam is, dat dit niet iets was dat onze financiën op de juiste manier vooruithelpt. Die minister van Financiën zegt dat hij deze generatie niet zal laten betalen voor een hervorming van vandaag waarvoor de volgende generatie dubbel zal moeten betalen. Wij hebben de keuze gemaakt om dit niet te doen.

Observons l'état de notre pays avec un peu de recul. Le pouvoir d'achat: nous sommes dans le top 5 des pays européens de ce point de vue. Notre pouvoir d'achat a été très bien protégé. L'année dernière, la croissance était au-delà de 3 %; c'est plus que l'Allemagne et plus que la France. Le marché de l'emploi: nous pouvons faire mieux pour beaucoup de  choses, mais regardez tout de même la croissance de l'emploi réalisée dans notre pays. Ce n'est pas le gouvernement qui l'a fait luimême. Mais dans cette période gouvernementale, 234 000 jobs ont été créés, c'est-à-dire beaucoup plus que durant la période précédente, qui n'était pas une période de crise. Ce sont de bonnes mesures. Plus de gens qui travaillent, cela rend notre pays et notre solidarité plus stables.

Daarnaast is de activiteitsgraad gestegen van 69 % naar 72 %. Kunnen in dat domein meer stappen gezet worden? Absoluut, ik ben daarvan overtuigd, maar als u het globale beeld neemt van de situatie van ons land, dan ziet u een zeer sterke koopkracht, een economische groei die beter is dan verwacht en een jobcreatie die een stuk hoger is dan verwacht.

Sommige Kamerleden hoor ik hier zeggen dat het falen van het fiscale akkoord een beeld is voor een soort van totaal falen van ons land. Daarmee ben ik het absoluut niet eens. Het gaat namelijk over het falen van iets dat helemaal niet in het regeerakkoord stond. In het regeerakkoord stond niet dat wij dit zouden doen. Dat is, laten we wel wezen, de grootst mogelijke onzin die men kan vertellen. Bovendien bereikten we de vorige weken akkoorden over asiel en migratie, over de verlengde openingsduur van de kerncentrales en over het bijsturen van onze pensioenen.

Hoe men omgaat met een tegenslag, is een persoonlijke keuze. Ik weet dat sommigen hier er hun beroep van gemaakt hebben om ons land continu naar beneden te praten, om continu te zeggen dat er niets mogelijk is in ons land. Dat is niet hoe ik in het leven sta, niet hoe ik in de politiek sta. Ik sta in de politiek om dingen beter te maken. Als ik op politiek vlak een tegenslag heb, dan steek ik een tand bij. Altijd bezig zijn met ons land naar beneden te praten, geeft meer bloot over die sprekers zelf dan over ons land. Het zegt meer over de wijze waarop die Kamerleden in de politiek staan. Op die manier gaat men aan zijn plicht als politicus eigenlijk voorbij, want het geloof in de sterkte van ons land wordt steeds ondermijnd. Dat is uw probleem, u doet eigenlijk niet anders dan ons land ondermijnen en het geloof in de kracht van ons land proberen naar beneden te halen.

Welnu, van mij zult u dat soort defaitisme nooit horen. ‘No can do’ staat niet in mijn woordenboek. Ik leg mij niet zomaar bij de feiten neer. Als ik vaststel dat er voor een akkoord geen financieel draagvlak is, dan is dat voor mij alleen maar een aanmoediging om samen met deze regeringsploeg de zaken aan te pakken.

De volgende zaak die wij zullen aanpakken, is onze begroting. In september en oktober zullen wij bijeenzitten om samen stappen te zetten op het pad van de verbetering van onze budgettaire situatie, om stap voor stap uit de rode zone te raken. Samen zullen wij de noodzakelijke stappen zetten. Met het akkoord dat voorlag, kon dat niet. Dat akkoord niet goedkeuren, hoort dus bij de volgende stap die wij zullen zetten om de begroting van ons land duurzaam op orde te stellen.

Mijn repliek

Collega’s, wat gebeurd is, is gebeurd. We kunnen niet anders dan de blik op de toekomst richten. Het werk van de heer Van Peteghem, maar ook van de instanties zoals de Hoge Raad van Financiën academici, zoals de heer Delanote en andere experten, mag niet verloren gaan. Ik hoop dat bij de begrotingsbesprekingen een aantal van die maatregelen terugkomen, dat er een aantal van die ideeën alsnog worden opgediept.

Het zal mij benieuwen wie van ons volgend jaar nog in dit halfrond zit. Ik kan alleen maar hopen dat er tussen de 150 parlementsleden van de volgende legislatuur een coalition of the willing kan worden gevormd: een coalitie die duidelijk de keuze wil maken om deze belangrijke stap wel te zetten. Hopelijk zal het met veel partijen zijn uit de huidige meerderheid, misschien met een aantal partijen uit de huidige oppositie, maar wel een meerderheid waar elke partner wil en durft de nodige stappen te zetten.

Dat zal ik vanaf nu aan mijn vrienden zeggen, premier.