Europa geeft consument herstelrecht producten
21 November 2023
"Reparatie van defecte smartphones of wasmachines moet voor iedereen betaalbaar zijn. Met dit wetsvoorstel maken we herstel effectief de standaard, en dicteren multinationals zoals Apple niet langer de levensduur van onze producten. Zo besparen we grondstoffen, creëren we meer lokale jobs en drukken we de kosten voor de burger."
De Europese consument krijgt een recht op reparatie. Het Europees Parlement wil met dit wetsvoorstel de wegwerpmaatschappij vervangen door een circulaire economie. Europees Parlementslid voor Groen Sara Matthieu is bijzonder tevreden: "Reparatie van defecte smartphones of wasmachines moet voor iedereen betaalbaar zijn. Met dit wetsvoorstel maken we herstel effectief de standaard, en dicteren multinationals zoals Apple niet langer de levensduur van onze producten. Zo besparen we grondstoffen, creëren we meer lokale jobs en drukken we de kosten voor de burger."
Repareren, niet weggooien
Het parlement wil dat producenten worden verplicht om producten te repareren op vraag van de klant, tenzij dat fysiek of wettelijk onmogelijk is. In dat geval kan de fabrikant een refurbished toestel aanbieden. Ze moeten reparatie ook binnen een redelijke termijn en prijs aanbieden. Bij producten onder garantie moet de fabrikant voorrang geven aan reparatie boven vervanging, tenzij herstel meer kost dan vervanging. Als extra stimulans voor de consument wordt de garantie met een jaar verlengd.
Bovendien krijgt iedereen toegang tot handleidingen en moeten wisselstukken snel en betaalbaar ter beschikking zijn. Wisselstukken kosten soms evenveel of meer dan een nieuw product, terwijl onderzoek aantoont dat mensen pas repareren als de prijs 30-40% lager ligt dan een nieuw product.
Daarom is deze wet een grote doorbraak voor Matthieu: "Grote multinationals jagen mensen nodeloos op kosten door ons te dwingen om nieuwe toestellen te kopen als het oude stuk gaat. Met dit recht op reparatie keren we die perverse logica om, besparen we bakken geld en verminderen we de afvalberg."
Fietsen, smartphones en stofzuigers
Dit recht op reparatie geldt aanvankelijk voor onder meer huis-, tuin- en keukentoestellen zoals wasmachines, vaatwassers, en stofzuigers, maar ook voor tablets, mobiele telefoons en elektronische schermen. Het parlement heeft daar fietsen aan toegevoegd, en voorziet ook een uitbreiding naar nieuwe producten in de toekomst. De liberalen en christendemocraten hebben weliswaar onder druk voor de autolobby het recht op reparatie voor auto's en batterijen geschrapt.
Geen monopolie op reparatie meer
Vandaag werpen fabrikanten barrières voor reparatie op. Een voorbeeld is de praktijk waarbij bepaalde functies van een smartphone ingeperkt worden als een wisselstuk niet afkomstig is van de originele fabrikant, of wanneer onafhankelijke herstellers een toestel repareren. Het parlement wil dit tegengaan. Fabrikanten mogen ook niet langer misleidende informatie verstrekken (zoals marketing of signalen die reparatie als duur of riskant voorstelt), en ze mogen geen reparatie weigeren van toestellen die buiten hun eigen winkels zijn verkocht of gerepareerd.
Matthieu: "Monopoliegedrag van multinationals drijft mensen op kosten. Met de wet zorgen we voor meer concurrentie en dus lagere prijzen voor reparatie. Meer reparatie betekent minder productie en dus minder klimaatuitstoot." Een recent rapport van de groene fractie toont aan dat de grootste milieu-impact van vele toestellen vooral ligt in de productiefase.
Volgende stap
De onderhandelingen gaan nu van start tussen de Europese lidstaten, de Commissie en het parlement. Een akkoord wordt voorzien in 2024. Het recht op repareren vormt een mooie tandem met de repairscore, die in België door minister Khattabi is aangekondigd en al in Frankrijk is ingevoerd.
