Groen hekelt kapdrift Vlaamse regering: 9 op 10 ontbossingsaanvragen krijgen positief advies

'Zo goed als iedereen die bos wil kappen, krijgt daar de nodige vergunning voor, ook als het om oud en erg kostbaar bos gaat. Dat is compleet waanzinnig.' (Mieke Schauvliege)

Wie bos wil kappen en daar een vergunning voor aanvraagt, kreeg de voorbije 20 jaar in meer dan 90 procent van de gevallen een positief advies van het Agentschap Natuur en Bos (ANB), de administratie onder directe verantwoordelijkheid van Zuhal Demir, Vlaams minister van Omgeving. Daar komt bovenop dat wanneer ANB een negatief advies uitreikt in 50 tot 60 procent van de gevallen de vergunningverlener - de Vlaamse regering, de provincie of een lokaal bestuur - alsnog de vergunning levert om te kappen. Dat blijkt uit cijfers die Groen-parlementslid Mieke Schauvliege verzamelde. 'Zo goed als iedereen die bos wil kappen, krijgt daar de nodige vergunning voor, ook als het om oud en erg kostbaar bos gaat. Dat is compleet waanzinnig', hekelt Schauvliege. 'De Vlaamse regering moet de kapdrift meteen stoppen en veel strengere voorwaarden uitwerken om te mogen kappen.'

De afgelopen 20 jaar verdween 5.028hectare bos, een gebied ongeveer zo groot als de stad Herentals ofwel 7 duizend voetbalvelden. Ondanks het groeiende maatschappelijke bewustzijn, neemt de kapdrift niet af, wel integendeel. Bijna de helft van de ontboste oppervlakte - 2.163 hectare, een gebied zo groot als Blankenberge - verdween tussen 2014 en 2021. Het aantal vergunningsaanvragen voor ontbossing stijgt ook jaar na jaar. Tot op vandaag worden nog voornamelijk gunstige adviezen afgeleverd door het Agentschap Natuur en Bos. In 2020 bijvoorbeeld werden 1283 ontbossingsaanvragen ingediend. De administratie van minister Demir keurde er daarvan 1202 goed en gaf positief advies om te kappen. Dat leidde in 2020 tot de kap van 242,5 hectare bos. Die trend zette zich door in 2021: toen werden 1302 aanvragen ingediend waarvan er opnieuw 1201 gunstig geadviseerd. Dat leidde in 2021 tot de kap van 228,24 ha. 'Positieve adviezen om bos te kappen worden aan de lopende band uitgedeeld. Als we onze bossen willen beschermen dan is het absoluut noodzakelijk dat de minister een strenger kader uitwerkt voor ANB. Bij de beoordeling van ontbossingsaanvragen vertrekken vanuit maximaal behoud van onze bossen, in plaats van zoveel mogelijk positieve adviezen uit te delen: dat is wat er moet gebeuren.'

De weinige keren dat er een negatief advies gegeven wordt, is dat meestal uit procedurele overwegingen: er zijn nog geen concrete bouwplannen of de ontbossing is niet in overeenstemming met de planologische bestemming. De ecologische waarde van het bos of klimaat zijn zelden een argument. Daar komt bij dat in de weinige gevallen dat er een negatief advies gegeven wordt, de vergunningsverlener dat in 50 tot 60 procent van de gevallen naast zich neerlegt. ANB gaat daar gemiddeld slechts vijf à zes keer per jaar tegen in beroep, waardoor er alsnog gekapt wordt.

'Hoewel we weten dat bossen, zeker de meest oude en waardevolle, ontzettend belangrijk zijn voor de bescherming van de biodiversiteit en om ons te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatopwarming, wordt daar zelden rekening mee gehouden wanneer adviezen uitgereikt worden. Boom voor boom sneuvelt onze belangrijkste bescherming tegen extreem weer en de Vlaamse regering staat er met de handen in de zakken naar te kijken,' stelt Schauvliege scherp vast.

Bosarme regio
Vlaanderen heeft nochtans allesbehalve bossen te veel: met een bosindex van 10,3 procent scoort Vlaanderen vier keer minder dan het Europese gemiddelde van 37,7 procent. In Finland, Zweden en Slovenië bedraagt de bosindex zelfs bijna 60 procent. Bovendien neemt de bosoppervlakte in Europa jaar na jaar toe. Niet in Vlaanderen. 'De totale som van bosaanplantingen die elk jaar gebeuren of de spontane ontwikkeling van bos op braakliggende gronden, wordt teniet gedaan door kettingzagen die bestaand, waardevol bos vernietigen. Bovendien zijn de waardevolle ecosystemen niet te vervangen door snel een paar nieuwe bomen te planten. Bosecosystemen hebben 100 jaar nodig om zich te ontwikkelen,' aldus Schauvliege.

Ze gaat verder 'Wat de hele zaak des te pijnlijker maakt, is het feit dat er sinds 1990 in Vlaanderen een ontbossingsverbod geldt. Bossen zijn, ongeacht hun bestemming, in principe beschermd. Helaas blijkt dat principe alleen op papier te gelden. Wie een vergunning heeft, mag kappen. Uit de cijfers die wij verzamelden blijkt pijnlijk scherp hoe gemakkelijk zo'n vergunning te krijgen is. Dit moet stoppen.'