Groen blijft gaan voor een hogere spaarrente
16 November 2023
"Dit rapport bevestigt onze vermoedens: de Belgische spaarrente is te laag door een gebrek aan concurrentie tussen de banken. We hebben nu maatregelen nodig om het spaargeld van de Belgen te beschermen."
Op 9 november heeft Dieter Van Besien de minister van Financiën gevraagd naar zijn plannen om de Belgische spaarrente op te trekken. Een nieuw rapport van de Belgische Mededingingsautoriteit toont immers aan dat de spaarrente laag is door een te lage concurrentie tussen de Belgische banken.
Groen heeft reeds lang wetten klaarliggen om de spaarrente van de Belgen te verhogen. Wij zeggen reeds geruime tijd dat de concurrentie tussen de banken moet worden aangezwengeld. Nu blijkt ook uit een rapport van de Belgische Mededingingsautoriteit dat daar wel degelijk het schoentje knelt. Met het nieuwe rapport in de hand ondervroeg ik minister Van Peteghem of de regering zich nu wel achter onze of andere wetgevende initiatieven kan schragen in functie van een billijkere spaarrente.
Wil je mijn tussenkomst bekijken?
Mijn vragen aan de minister
De Mededingingsautoriteit komt vandaag in haar rapport tot dezelfde conclusie als degene die wij als een volleerde madame Soleil meer dan een half jaar geleden op de tafel hebben gelegd, namelijk dat de rente op het spaargeld van de gewone man te laag is omwille van een gebrek aan concurrentie tussen de grootbanken.
De grootbanken blonken de voorbije maanden uit in het lanceren van schijnoplossingen. Zij probeerden positief in de pers te komen met hogere spaarrentes, maar aan de formules zijn zoveel mitsen en maren verbonden dat velen niet eens in aanmerking komen voor de producten, laat staan dat zij ze nog begrijpen. Ondertussen blijven de banken recordwinsten noteren, krijgen zij zelf gigantisch hoge rentes van Europa en laten de aandeelhouders de champagnekurken knallen.
Groen klopt al maanden op tafel, in het Parlement en daarbuiten, om de banken te verplichten om een hogere rente te geven, teneinde de kleine spaarder te beschermen. Deze studie bevestigt dat ons voorstel interessant en valabel is om het probleem bij de wortel aan te pakken.
Daarnaast bevestigt de studie ook onze conclusie over het initiatief van de staatsbon. De staatsbon was goed voor wie veel geld heeft, maar heeft de concurrentie tussen de grootbanken niet verhoogd.
De spaarrentes blijven nog altijd veel te laag. De spaarder, zeker de kleine spaarder, is met die bon niet geholpen.
Mijnheer Van Peteghem, mijn twee vragen zijn aan u gericht. Ten eerste, ik verneem via de pers dat u in december 2023 een tweede staatsbon wil lanceren. Klopt dat? Zal u die beslissing herevalueren na de opmerkingen van de Mededingingsautoriteit hierover?
Ten tweede, bent u bereid om het voorstel van Groen en Ecolo voor een gegarandeerde minimumrente te herbekijken, ditmaal niet alleen met het advies van de banken maar ook met de conclusies van de Mededingingsautoriteit?
Het antwoord van de minister
Ik heb het al verschillende keren gezegd in het Parlement, het stond ook in de brief die ik in mei aan Febelfin stuurde en ik zei het al in vele interviews: banken moeten het vertrouwen van de spaarders verdienen door op een gezonde manier met elkaar in concurrentie te treden. Er was inderdaad een vermoeden dat die concurrentie te weinig speelde. Daarom heeft de regering beslist om de BMA te vragen om een onderzoek te doen op de markt. De minister van Economie heeft daarvoor gezorgd.
Dat is ook de reden waarom wij destijds de eenjarige staatsbon hebben uitgegeven, om op die manier de markt in beweging te zetten. De voorzitter van Febelfin zegt vandaag ook heel duidelijk dat die staatsbon ervoor gezorgd heeft dat de concurrentie op de markt geïntensifieerd is, dat op die manier de concurrentie werd aangewakkerd en dat dit de spaarder ertoe heeft aangezet om de spaargelden effectief te gaan activeren. Wie vandaag het rapport van de BMA leest, ziet daarin natuurlijk wel de bevestiging van ons vermoeden dat er te weinig concurrentie speelde.
De vier grootbanken domineren de retailmarkt, waardoor er onvoldoende concurrentie is. Bovendien is het voor spaarders veel te moeilijk om te bekijken waar het geld juist moet staan en waar dit het meeste opbrengt en ook om het spaargeld te gaan verplaatsen. Het is duidelijk, de grootbanken vechten vandaag onvoldoende voor het vertrouwen van de spaarder. Een concurrentiële financiële sector is nochtans cruciaal, niet alleen voor het vertrouwen van de spaarders in de banken maar ook voor de financiële stabiliteit.
Collega Vanbesien, u vraagt mij of er een tweede staatsbon wordt uitgegeven. Ik kan alleen zeggen dat er net als elk jaar vier keer per jaar een staatsbon wordt uitgegeven en dat er dus ook in december opnieuw een staatsbon zal worden uitgegeven. Over de looptijd en het rendement kan ik u vandaag nog niets zeggen. Over die modaliteiten van de uitgifte wordt volgende week beslist. Die vraag is trouwens ook niet te beantwoorden met een simpele ja of neen. Zoals ik steeds heb aangegeven, moet er daarbij rekening worden gehouden met de noden van het Agentschap van de Schuld inzake ons schuldbeheer, maar ook met de marktcontext en marktsituatie op dat specifieke moment.
Collega's, wij moeten natuurlijk kijken naar structurele maatregelen, om ervoor te zorgen dat er effectief een eerlijke rente komt en dat de spaarder meer respect krijgt. Ik blijf ervan overtuigd dat rechtstreeks ingrijpen in de spaarrente niet enkel de financiële stabiliteit in het gedrang brengt maar dat het de concurrentie ook absoluut niet bevordert. Deze regering neemt al lang maatregelen. We zullen de aanbevelingen van de BMA uiteraard onderzoeken en uitvoeren, waar dat nodig en mogelijk is.
Beste collega’s, we kunnen de mensen eerlijke informatie verstrekken over de beschikbare producten, zodat ze gemakkelijk kunnen overschakelen tussen verschillende spaarboekjes. Als we de concurrentie echt willen aanwakkeren, als we zo het vertrouwen in de sector kunnen versterken en de stabiliteit van ons financieel systeem kunnen bewaken, dan moeten we effectief maatregelen nemen om dit aan te pakken. Dat is in het belang van de spaarder en ook in het belang van de sector.
Mijn repliek
Groen wilt het voorstel om de rente op de spaarboekjes te verhogen, handhaven. Als de banken veel geld verdienen, moet dat ook het geval zijn voor de Belgische spaarder. De burgers van ons land hebben de banken gered, toen ze bijna failliet waren. Vandaag moeten de banken respect tonen voor hun klanten. Daarom blijft het voorstel van Groen en Ecolo in het Parlement ingediend. Wij willen het probleem bij de wortel aanpakken, want de gewone spaarder mag niet in de kou blijven staan.
