Groen hekelt bouwdrift in watergevoelige openruimtegebieden
03 Juni 2022
'In gebieden die al ontzettend gevoelig zijn voor overstromingen en wateroverlast, zouden we alles op alles moeten zetten om te ontharden, zodat de bodem als een spons water kan vasthouden wanneer er veel regen valt.' Mieke Schauvliege
Wie wil bouwen in signaalgebieden - gebieden die erg kwetsbaar zijn voor overstromingen maar nog niet ontwikkeld zijn - wordt geen strobreed in de weg gelegd. Dat blijkt uit een vraag van Groen-parlementslid Mieke Schauvliege aan minister van Omgeving, Zuhal Demir. 'Na de waterbom in Wallonië vorig jaar kondigde minister Demir aan dat ze in beroep zou gaan tegen alle omgevingsvergunningen afgeleverd voor bouwen in watergevoelig openruimtegebied. In de praktijk blijkt daar niets van waar te zijn. Sterker nog: de minister gaat niet alleen niet in beroep, er wordt in verhouding zelfs méér gebouwd in watergevoelige openruimtegebieden (WORG's) dan in andere gebieden. De minister speelt met de veiligheid van de Vlamingen', hekelt Schauvliege.
Uit de cijfers die Schauvliege opvroeg blijkt dat voor de periode 2020-2021 maar liefst 507 vergunningen afgeleverd werden in signaalgebieden met een bouwvrije opgave en 183 vergunningen in signaalgebieden met een verscherpte watertoets. De Vlaamse overheid gaf amper ongunstige adviezen , hoewel de vergunningsaanvragen telkens gepaard gingen met extra verharding door de aanleg van gebouwen, parkings of wegen. Dezelfde periode ging de Vlaamse overheid amper drie keer in beroep tegen verleende vergunningen in signaalgebieden: twee keer ging het om projecten in signaalgebied met bouwvrije opgave, één keer ging het om een signaalgebied met verscherpte watertoets. Nochtans had minister Demir zelf aangekondigd dat ze steeds zou tussenkomen wanneer lokale besturen of provincies vergunningen verleenden voor deze gebieden.
'In gebieden die al ontzettend gevoelig zijn voor overstromingen en wateroverlast, zouden we alles op alles moeten zetten om te ontharden, zodat de bodem als een spons water kan vasthouden wanneer er veel regen valt. Ook omgekeerd zijn de gebieden erg belangrijk om ons te beschermen tegen periodes van extreme droogte zoals vandaag. Minister Demir doet echter net het omgekeerde van wat nodig is: in plaats van de gebieden maximaal open te houden, laat ze hen verder verharden. Als er we ooit de pech hebben dat er een waterbom boven Vlaanderen valt of de periodes van droogte intenser blijven worden, dan kan dat desastreuze gevolgen hebben', waarschuwt Schauvliege.
Vier jaar uitstel
Signaalgebieden zijn niet-ontwikkelde gebieden die bestemd zijn voor woonuitbreiding of industrie, maar die omwille van hun ligging ook een belangrijke rol spelen in het beheersen van overvloedige regenval omdat ze kunnen overstromen of omdat ze omwille van specifieke bodemeigenschappen als een natuurlijke spons fungeren. Wanneer die gronden bebouwd worden, verliezen ze die beschermende functie. Om die reden werden veel signaalgebieden als bouwvrij ingedeeld: van zodra minister Demir de procedure tot erkenning verderzet, mag er niet meer gebouwd worden. Bij andere signaalgebieden wordt een verscherpte watertoets toegepast. Dat betekent dat wanneer hier gebouwd wordt, het verplicht is delen van het gebied bouwvrij te houden en een andere bestemming te geven dan verharding.
Maar bij de afhandeling van het dossier knelt het schoentje. Hoewel in 2018 al alles in gereedheid werd gebracht om het bouwen in watergevoelige openruimtegebieden - de belangrijkste categorie signaalgebieden om wateroverlast tegen te gaan - aan banden te leggen, ligt het dossier intussen al vier jaar stof te vergaren. Van het voornemen van minister Demir om persoonlijk bebouwing in de gebieden te voorkomen, komt nu ook niets in huis. 'De voorbije vier jaar werd er in verhouding zelfs méér gebouwd in of aan watergevoelige openruimtegebieden dan in andere gebieden, terwijl net die gebieden maximaal open zouden moeten blijven. Het is hoog tijd dat minister Demir het blok erop gooit, verharding in deze gebieden verbiedt en zorgt voor de veiligheid van de Vlamingen bij hevige regenval én bescherming tegen droogte, besluit Schauvliege.
