Groen wil verantwoording van regering Jambon over nieuwe PFAS-normen
11 Oktober 2022
'Als de regering Jambon deze normen volgt, kiest ze er bewust voor om onder de Europese lat te gaan. In dat geval is ze is de Vlamingen verantwoording verschuldigd over de risico's die ze hiermee aanvaardt.'
In opdracht van PFOS-opdrachthouder Karl Vrancken maakte VITO een nieuw tijdelijk PFAS-handelingskader bekend. Zo'n kader stelt normen voor die nagevolgd moeten worden: vanaf wanneer is PFAS-vervuiling schadelijk, wanneer moet er gesaneerd worden, etc. Tijdens het PFAS-schandaal werd duidelijk dat het toenmalige - eveneens tijdelijke - handelingskader ontoereikend was om de Vlamingen en onze natuur te beschermen. 'De nood aan nieuwe, aangescherpte normen was hoog', beaamt Groen-parlementslid Mieke Schauvliege. 'Tegelijk stellen we ons vragen bij de risico's die de regering Jambon met deze nieuwe normen zou aanvaarden, die bovendien opnieuw slechts tijdelijk zijn. Dat is erg onduidelijk aangezien deze voorgestelde normen minder streng zijn dan wat het Europees voedselagentschap EFSA als veilig voorstelt. Een groeipad om die normen op termijn te halen wordt evenmin voorgesteld', hekelt Schauvliege.
'PFAS zijn chemische stoffen die erg schadelijk zijn voor de gezondheid. Dat de normen voldoende streng zijn, is dus extreem belangrijk. Of met deze voorgestelde normen een volgend PFAS-schandaal vermeden kan worden, blijft momenteel volstrekt onduidelijk', klinkt het bezorgd bij Schauvliege.
Het Groen-parlementslid wijst erop dat burgers bovendien het recht op info ontzegd worden doordat het om een tijdelijk kader gaat. Bij een definitief normenkader zou er een milieueffectenrapport en een brede publieke consultatie moeten volgen. Hoewel in het rapport van VITO staat dat deze normen op termijn definitief zouden moeten worden, zijn er voorlopig geen aanwijzingen dat er een milieueffectenrapport of maatschappelijk debat komt. Schauvliege vindt dat onaanvaardbaar. 'Als de regering Jambon deze normen volgt, kiest ze er bewust voor om onder de Europese lat te gaan. In dat geval is ze de Vlamingen verantwoording verschuldigd over de risico's die ze hiermee aanvaardt.'
Europese normen
VITO nam voor deze nieuwe normen de Europese grenswaarde voor PFAS op vlak van gezondheid niét als basis. De reden: ze zijn 'te streng'. Door andere normen te hanteren zal de regering Jambon zichzelf echter meteen in de nesten werken. 'Voor dit nieuwe normenkader werd er bijvoorbeeldgewerkt met de op dit moment geldende drinkwaternorm. Maar als binnenkort in Vlaanderen gewerkt wordt de gezondheidsnormen die Europa voorstelt - en waar wij voorstander van zijn - dan is dit handelingskader al direct achterhaald nog voor het van kracht gaat', legt Schauvliege uit.
In Nederland adviseert het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu een richtwaarde in drinkwater van 4,4 nanogram PFOA-equivalenten per liter drinkwater, dat is het maximum. Omgerekend komt dat overeen met slechts 2,2 nanogram PFOS per liter drinkwater. Vlaanderen baseert zich tot op vandaag nog steeds op de drinkwaternorm van 100 nanogram PFAS per liter drinkwater, een enorm verschil. Bovendien is er geen pad uitgewerkt om die veilige waarde op termijn wél te halen.
Oosterweel
Het Groen-parlementslid merkt ook op dat het onduidelijk is wat de impact op de Oosterweelwerken zal zijn. Het is nochtans duidelijk wat er moet gebeuren. 'Er is nood aan een nieuw definitief kader dat zich richt op de Europese normen. Opnieuw tijdelijke normen hanteren die voor veel interpretatie vatbaar zijn, dat is geen oplossing.' Over Oosterweel besluit Schauvliege dat er 'een duidelijk saneringsplan moet komen met voldoende garanties voor mens en omgeving, vooraleer de werken opnieuw opgestart kunnen worden. De verontrustende uitslagen van bloedonderzoek op Linkeroever zouden aanleiding moeten geven tot grote voorzichtigheid, maar vooralsnog zie ik dat niet bij de regering Jambon', besluit Schauvliege.
