Droogte veroorzaakt vissterfte: 2022 wordt triest recordjaar

'Hoe droger het is, hoe geconcentreerder de vervuiling in onze waterlopen. Onze vissen zijn daar het eerste slachtoffer van en leggen massaal het loodje. Het is opnieuw een alarmsignaal dat er nood is aan structurele droogtemaatregelen én dat de regering Jambon werk moet maken van meer zuivere waterlopen.' (Mieke Schauvliege)

Tussen 2017 en 2021 waren er 231 gevallen van plotse, massale vissterfte in Vlaanderen. 148 daarvan vonden plaats tijden de erg droge jaren 2018, 2019 en 2020. Dat blijkt uit cijfers die Groen-parlementslid Mieke Schauvliege opvroeg bij minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA). De vissterftes komen het vaakst voor in Oost- en West-Vlaanderen, waar het water het vuilst is. De cijfers van de eerste helft van dit jaar doen bovendien vrezen dat 2022 een recordjaar wordt, omdat het aantal vissterftes nu al hoger ligt dan tijdens de eerste zes maanden van 2020, het vorige recordjaar. 'Hoe droger het is, hoe geconcentreerder de vervuiling in onze waterlopen. Onze vissen zijn daar het eerste slachtoffer van en leggen massaal het loodje. Het is opnieuw een alarmsignaal dat er nood is aan structurele droogtemaatregelen én dat de regering Jambon werk moet maken van meer zuivere waterlopen,' klinkt het bij Schauvliege.

Hoeveel ton vis de voorbije jaren vroegtijdig stierf, dat wordt niet bijgehouden. De oorzaken worden wel geregistreerd: de vissen overlijden massaal door zuurstoftekort. De meeste vissterftes vinden plaats in de zomer wanneer het waterpeil laag staat en de waterlopen veel kwetsbaarder zijn. Door de klimaatcrisis zal de druk op onze waterlopen verder toenemen, vreest Schauvliege, die aandringt op ingrijpen van de regering Jambon. 'In de eerste helft van 2022 konden we al 19 vissterftes tellen. Dat zijn er meer dan de 15 van de eerste helft van het trieste recordjaar 2020, toen het ook extreem droog was. Dat 2022 nu al slechtere cijfers optekent, doet vrezen dat we op een nieuw record afstevenen', aldus Schauvliege.

Zuurstoftekort in het water treedt op bij droogte, maar ook bij hevige regenval, wanneer er 'overstort' plaatsvindt: bij hevige regen kunnen de riolen al het water niet slikken, waarna vuil afvalwater in onze waterlopen terecht komt. 'In plaats van dat hemelwater terecht komt in onze riolen, zouden we het moeten opvangen en langzaam in de grond moeten laten dringen. Zo beschermen we ons tegen het overstorteffect én tegen extreme droogte en regenval', legt Schauvliege uit.

Vuile waterlopen, veel vissterftes

Het grootste aantal vissterftes vinden plaats in Oost-Vlaanderen (35 procent) en West-Vlaanderen (28 procent), niet toevallig de provincies waar de waterkwaliteit van onze waterlopen het slechts is. In Limburg, waar de waterkwaliteit veel beter is, vond bijvoorbeeld maar 5 procent van het totale aantal vissterftes plaats. 'Deze cijfers tonen zwart op wit aan wat de impact is van vervuild water op de vissterfte. Wetende dat vandaag bijna geen enkele waterloop in Vlaanderen in goede toestand verkeert en dat droogte het probleem nog versterkt, moet dit alle alarmbellen doen afgaan', benadrukt Schauvliege.

Recent keurde de regering Jambon de stroomgebiedbeheersplannen goed waarin ze haar streefdoelen voor onze waterlopen bekend maakte. 'Europa verwacht van al haar lidstaten dat álle waterlopen zuiver zijn tegen 2027. De regering Jambon heeft daar geen oren naar en stelt zichzelf het magere doel om van 10 procent van onze waterlopen de waterkwaliteit te verbeteren. Vlaanderen gaat daarmee zwaar onder de lat, wat desastreuze gevolgen kan hebben voor het leven onder water, dat tonen de vissterftecijfers. De ambitie moet echt omhoog', besluit Schauvliege.