Sara Matthieu's hoogtepunten in het Europees Parlement

"De afgelopen drie jaar heb ik keihard gewerkt aan een groen Europa met een sociaal gezicht, waar duurzaamheid en welzijn hand in hand gaan. Ik heb onderhandeld over wetten rond klimaat, een Europa voor de mensen en de bescherming van ons milieu. Telkens zet ik de Europese burger centraal, want verandering is alleen mogelijk als iedereen mee kan. Ik neem jullie mee door een aantal van de belangrijkste dossiers waar ik in die drie jaar op heb gewerkt. Dit overzicht van mijn harde werk is alleen mogelijk dankzij het toegewijde werk van mijn team, waarvoor dank."

1. We beschermen werknemers tegen asbest

Elk jaar sterven in Europa 80.000 werknemers aan onbeschermde blootstelling. Ik heb keihard gewerkt aan een wet die onze werknemers beter zal beschermen. De blootstellingslimiet gaat eindelijk naar omlaag. Werknemers krijgen een betere opleiding, materiaal en preventie. Bovendien roepen we op tot financiële hulp voor mensen die asbest professioneel laten verwijderen.

Overal in ons land en in Europa woedt een heuse renovatiegolf voor een klimaatneutrale samenleving, daarom pleit ik voor een verplichte screening van gebouwen in de hele EU. Dat komt niet alleen onze portemonnee, maar ook het klimaat en onze gezondheid ten goede. Want elke dode is er één te veel. Ook voor de bescherming van werknemers tegen andere gevaarlijke stoffen heb ik hard gestreden, met succes.

2. Zonder sociaal beleid faalt klimaatbeleid

Dankzij ons is er een sociaal klimaatfonds van bijna 87 miljard euro dat de meest kwetsbare gezinnen zal steunen in de klimaattransitie. Met dat geld renoveren we slecht geïsoleerde huizen en verbeteren we het openbaar vervoer. Zo wapenen we de meest kwetsbaren tegen hoge energiefacturen en kosten door de klimaattransitie. Maar dat is niet genoeg. Daarom blijf ik vechten voor veel meer middelen voor sociaal klimaatbeleid.

De verhalen van mensen die moeten kiezen tussen eten en verwarmen raken me diep. Lidstaten, vooral Vlaanderen, moeten nu meer geld vrijmaken voor klimaatinvesteringen. Ik heb bereikt dat inkomsten die niet naar het sociaal klimaatfonds gaan, verplicht moeten worden ingezet voor klimaatactie, met prioriteit voor de meest kwetsbare gezinnen. Dit vertegenwoordigt een extra bedrag van 210 miljard euro.

3. Europees leefloon moet boven de armoedegrens

Ik zet mijn strijd verder voor een leefloon boven de armoedegrens zodat niemand meer op straat belandt of honger lijdt.

Maar ook werkende armen verdienen beter met een sterk minimumloon. 10 procent van de werkenden in Europa leeft onder de armoedegrens, zij zijn terecht kwaad en gefrustreerd. Dankzij ons werk gaan maar liefst 25 miljoen werknemers in Europa hun loon zien stijgen. Door de stijging van minimumlonen komt er bovendien een eerlijker speelveld tussen Europese werknemers.

4. Een circulaire economie levert massa's lokale en duurzame jobs

Ik ben ontzettend trots op mijn rapport over groene jobs en een eerlijke transitie. Het rapport toont vlijmscherp aan dat vergroening in het voordeel is van ons allemaal.

De klimaattransitie brengt veel nieuwe groene jobs met zich mee, zoals laadpaalinstallateurs en onderhoudsmedewerkers voor windmolens. Bestaande jobs, zoals die van landbouwers en bouwvakkers, ondergaan ook veranderingen door extreme weersomstandigheden. Vraag dat maar aan de boeren die in de zomer hun oogst zien mislukken door droogte, en in deze natte maanden hun akkers en huizen zien onderlopen. Ik pleit voor een sterker sociaal vangnet voor wie tijdelijk zonder werk zit, meer inspraak voor vakbonden bij de groene transitie, en de garantie dat groene jobs goede lonen, gezondheid en veiligheid bieden.

De werknemer moet de winnaar worden van de groene transitie!

5. We maken onze kleren en smartphones veel duurzamer

Binnenkort zullen al jouw producten een langere levensduur hebben - van meubels, kleding en zelfs jouw smartphone. Ik was de groene onderhandelaar voor de nieuwe ecodesign-wet waardoor producten makkelijker te herstellen en duurzamer ontworpen worden. De vernietiging van onverkochte kleren roepen we eindelijk een halt toe.

Producenten worden verplicht om onze producten eenvoudiger recyclebaar, herbruikbaar en herstelbaar te maken. Bovendien zal een productpaspoort in één oogopslag alle nodige informatie meegeven.

Dat is een revolutionaire verandering en een belangrijke stap in de richting van een circulaire economie. De nadruk ligt op minder afval en het behouden van waardevolle grondstoffen, wat essentieel is om de ambitieuze klimaatdoelstellingen van Europa te bereiken. Om afhankelijkheid van dubieuze regimes te vermijden, streven we naar 10% zelfvoorziening in strategische grondstoffen tegen 2030. Snellere procedures en grotere nadruk op recyclage moet de groeiende vraag naar grondstoffen beperken. Daar zorgde ik voor tijdens de onderhandelingen op wetgeving rond kritieke grondstoffen.

6. We maken een vuist tegen fast fashion

De mode-industrie bedreigt onze planeet, met een fast fashion-model dat kleding als wegwerpproduct behandelt.

Een pijnlijke vaststelling, want ik ben een groot modeliefhebber. Om overproductie, vervuiling en sociale wantoestanden zoals dwangarbeid tegen te gaan is daarom een koerswijziging nodig. Een nieuwe textielstrategie, gericht op circulariteit, duurzaamheid en sociale bescherming wordt de toekomst. En we geraken er. We bereikten een verbod op het vernietigen van onverkochte kledij, waar jaarlijks miljoenen gloednieuwe stuks worden vernield. Mijn doel is duidelijk: online webwinkels moeten producten opnieuw te koop aanbieden, niet dumpen. 

Tot slot timmerde ik aan de verantwoordelijkheid voor bedrijven in de volledige productieketen, waardoor geen enkel bedrijf zich nog kan verschuilen achter een onderaannemer.

7. Eindelijk een verbod op export van plastic afval naar derdewereldlanden

Er komt op mijn initiatief een exportverbod voor plastic afval uit de EU naar ontwikkelingslanden. Decennialang dumpten we tientallen miljoenen tonnen vervuild en niet-recycleerbaar plastic afval in andere, vaak arme, landen. Dat moest stoppen.

Het verbod is ook een motivatie voor de industrie om plastics beter te ontwerpen voor recyclage. Maar ook al ons ander afval pakken we aan: afvalverwerkers in andere landen moeten nu voldoen aan onze Europese sociale en milieunormen. Hiermee nemen we eindelijk onze verantwoordelijkheid.

8. Recht voor werknemers om offline te zijn

Jouw baas ‘s avonds naast jou in de zetel? Liever niet. Telewerk tijdens de pandemie heeft de grens tussen job en thuis vervaagd, waarbij een kwart van de telewerkers in hun vrije tijd werkt.

Vooral vrouwen ondervinden hier negatieve gevolgen van door het combineren van betaald werk met zorgtaken. Ik onderhandelde met succes een resolutie die het recht op offline zijn wettelijk wil verankeren, met als resultaat dat we zeer binnenkort wetgeving hierop verwachten.