Mentale gezondheid: ons standpunt

Met een ambitieus plan werken we aan het mentaal welzijn op het werk. Werkbaar werk is goed voor werknemer en werkgever. We zetten in op preventie zodat je ook op het werk de beste versie van jezelf kan zijn. Recht op deconnectie maakt daar een begin aan. Ook op school vergt het welbevinden van de leerlingen en scholieren meer aandacht en middelen. We leggen ons niet neer bij een 'verloren generatie' door de coronacrisis. 

De wachtlijsten zijn in belangrijke zorgsectoren de voorbije jaren steeds langer geworden. Dat is schandalig voor een welvarende regio als Vlaanderen. We verhogen het budget voor de zorg, zodat niemand nog maanden of zelfs jaren aan z'n lot wordt overgelaten. Personen met een handicap hebben nú recht op de zorg die ze nodig hebben, niet binnen 4, 5 of 10 jaar. Ook in de kinderopvang, jeugdhulp, geestelijke gezondheidszorg en thuiszorg is er een nijpend plaatstekort. We creëren genoeg plaatsen in al deze zorgsectoren. Als er een vraag is, moet de nodige zorg of ondersteuning volgen – niet een wachtlijst. Zo kunnen we ook vermijden dat problemen escaleren of complexer worden.

Mensen met een chronische zorg- en ondersteuningsnood – zoals personen met een handicap – geven we een persoonsgebonden budget. Dat kan je op verschillende manieren gebruiken: voor zorg bij erkende zorgaanbieders, voor zorg in het informele circuit, voor een persoonlijke assistent of voor andere ondersteunende diensten. En het is hoog genoeg. Zo kiezen die mensen zelf hoe hun ondersteuning eruitziet. We zien erop toe dat de procedure voor dit budget niet nodeloos complex is en de toekenning snel gebeurt.

Mantelzorg – waarbij de mensen die dicht bij je staan voor je zorgen – is een waardevol principe. Zo kan de zorg plaatsvinden in een vertrouwde omgeving. Maar het mag geen gedwongen keuze worden omdat er te weinig professionele zorg op maat is en mensen dus 'hun plan maar moeten trekken'. We ondersteunen mantelzorgers en vrijwilligers. Oppashulp, kortverblijf en gezinszorg geven mantelzorgers een pauze als ze dat nodig vinden. We zorgen dat de overstap naar andere zorgvormen – zoals in een ziekenhuis of woonzorgcentrum – vlot verloopt wanneer dat nodig is. Bovendien bouw je als mantelzorger ook sociale rechten op, zoals pensioen. En als je mantelzorg combineert met een job, krijg je meer verlof om aan mantelzorg te doen én een hogere uitkering.

Daarnaast zetten we in op meer aangepaste woonvormen. Zo kunnen ouderen en personen met een beperking of zorgvraag in hun eigen omgeving en op maat wonen. We versterken buurthuizen en lokale dienstencentra, want zij maken zorg en ontmoeting laagdrempelig. We zorgen ervoor dat zorg en ondersteuning georganiseerd zijn op buurtniveau en zetten in op assistentieposten die 24 uur op 24 bereikbaar zijn voor ondersteuning bij het dagelijks leven.

Bij psychische problemen krijg je snelle toegang tot psychologische hulp. Je kan terecht bij een eerstelijnspsycholoog of bij je huisarts. Zij beslissen samen met jou welke zorg je nodig hebt: een kortdurend of een meer gespecialiseerd traject. Je kan ook sneller terecht in de gespecialiseerde ambulante geestelijke gezondheidszorg. We versterken daarvoor de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg en de mobiele ploegen.

Oh, en het is oké om niet oké te zijn. Veel mensen onderschatten of ontkennen hun psychosociale problemen en denken dat we ze zelf maar moeten oplossen of dat ze wel zullen gaan zoals ze gekomen zijn: vanzelf. Laagdrempelige ondersteuning in je vertrouwde omgeving maakt het verschil. Volstaat dat niet, dan moet gespecialiseerde en intensievere zorg beschikbaar zijn. Voor iedereen, op het moment dat je het nodig hebt.

We hebben ook – met scha en schande – ondervonden hoe belangrijk zicht op groen en toegankelijke natuur in je omgeving zijn. Dat is meer dan een privilege voor wie zich het kan veroorloven om in een groene buurt te wonen. Want er is steeds meer wetenschappelijke bewijs dat natuur goed is voor je gezondheid. Onze bossen en parken worden ook steeds belangrijker als koeltebuffers in steden, waar het meestal warmer is dan op het platteland.