Terwijl het bommen regent op Gaza, rinkelt in Vlaanderen de kassa
24 Februari 2023
Het Israëlische leger zet in Gaza, Libanon en Syrië drones in waarin Vlaams militair materiaal steekt. De Vlaamse regering knijpt liever een oogje toe dan mensenrechten voorop te zetten in haar exportbeleid.
Militair materiaal gemaakt in Vlaanderen duikt op in conflictgebieden wereldwijd. Zo zet het Israëlische leger drones met Vlaams militair materiaal in in Gaza, Libanon en Syrië. De Vlaamse regering knijpt liever een oogje toe dan haar plicht om mensenrechten voorop te zetten in het exportbeleid na te komen.
Vredesactie vond Barco-schermen terug in allerlei grondstations voor militaire drones: Amerikaanse zoals voor de Predator en de Reaper, maar ook voor de Israëlische Hermes-toestellen. Het Vlaams Vredesinstituut merkte die schermen op in Russische Pantsirvoertuigen. Deze schermen worden door de Vlaamse overheid beschouwd als civiele producten. Ze zijn echter wel gemaakt met militaire specificaties om ze in slagveldcondities te laten functioneren en duiken in de eerste plaats in militaire producten op. En, gezien het gebrek aan exportcontrole, ook bij bedenkelijke eindgebruikers. De defensie-afdeling van Barco gaat ondertussen zelfstandig door het leven als ScioTeq, maar hun producten ontsnappen nog steeds grotendeels aan de exportcontrole.
De Hermes 450 en Hermes 900 (het toestel op de foto bovenaan) zijn onbemande vliegtuigen ontwikkeld door het Israëlische defensiebedrijf Elbit. Beide types worden door het Israëlisch leger uitgebreid ingezet in de bezette gebieden, in Libanon en in Syrië. Dit ook als aanvalsplatform, onder meer in hun ‘targeted killing’-politiek. Elbit exporteert deze drones eveneens naar landen waar het Vlaams gewest geen vergunningen voor zou geven, zoals naar Azerbeidzjan dat ze inzet in de oorlog rond Nagorno-Karabakh.
Nochtans is de officiële beleidslijn van de Vlaamse overheid voor de uitvoer naar Israël van militaire technologie, inclusief dual use goederen, dat geen uitvoer of doorvoer wordt toegestaan als de eindgebruiker de Israëlische overheid, het Israëlische leger of een Israëlische defensiegerelateerde onderneming is, of als civiele ondernemingen de goederen zullen aanwenden voor militaire doeleinden.
Echter, de vangnetbepaling in het Wapenhandeldecreet, waarmee goederen voor militair gebruik die niet voorkomen op de controlelijsten toch onder exportcontrole kunnen geplaatst worden, is duidelijk niet bedoeld om effectief te vangen. Ze werd in 2012 sterk uitgehold en werd daarvoor al veel beperkter toegepast dan de wet voorschreef. Een aanscherping van het decreet is dringend nodig, maar we hoeven er zelfs niet op te wachten. De Europese Dual Use-verordening biedt de mogelijkheid om goederen "uit mensenrechtenoverwegingen" onder controle te plaatsen en om waar nodig de uitvoer te verbieden, ook wanneer ze niet op de eerder vastgelegde controlelijsten voorkomen.
Het enige wat ontbreekt om de export van Vlaams militair materiaal naar Israël te stoppen is politieke wil. Terwijl Palestijnen in de bezette gebieden en de Gazastrook dagelijks wakker worden met het gezoem van drones boven hun hoofden, hoort de Vlaamse regering vooral graag de kassa rinkelen. De regering heeft een verantwoordelijkheid om bij exportvergunningen te zorgen dat mensenrechten niet in het gedrang komen. Het is hoog tijd om mensenlevens boven economische winst te plaatsen.
Staf Aerts(Vlaams parlementslid Groen)
Hans Lammerant (Vredesactie)
Annick Lambrecht (Vlaams parlementslid Vooruit)
(dit opiniestuk verscheen op vrijdag 24 februari 2023 in De Morgen)
(foto: Unmanned aerial military vehicles of Azerbaijan at the 2020 Victory Parade in Baku - creative commons - president.az)
