"Neem Russische goederen in beslag voor wederopbouw van Oekraïne"

"Geen vrede zonder gerechtigheid" - Fractieleider Wouter De Vriendt

Door sancties van de Europese Unie werd ongeveer 350 miljard euro aan Russische activa bevroren. Ongeveer de helft daarvan bevindt zich in België. De bevroren gelden van de Russische Centrale Bank en van de oligarchen blijven echter in hun bezit. Canada, de VS, maar ook de Europese Commissie ontwikkelen stilaan mogelijkheden om een stap verder te gaan en de Russische activa in beslag te nemen, om zo de wederopbouw van Oekraïne te financieren. Ecolo-Groen stelt nu voor om de bevroren Russische middelen in Europa nu ook effectief in beslag te nemen. Ecolo-Groen fractieleider Wouter De Vriendt: "Militaire agressie kan niet ongestraft blijven. Rusland moet betalen voor de wederopbouw van Oekraïne."

Dat schade moet vergoed worden door diegene die een misdrijf begaat, is een belangrijk juridisch principe. Artikel 31 van de Draft Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts (2001) stelt duidelijk dat “de aansprakelijke Staat verplicht is de schade die is veroorzaakt door het internationaal onrechtmatig handelen volledig te vergoeden.

Ongeveer 200 miljard euro aan Russische tegoeden zijn bevroren bij Euroclear in Brussel, een internationaal bedrijf voor de afwikkeling van obligaties en aandelen. Tijdens het bezoek van president Zelensky aan België begin oktober verklaarde premier Alexander De Croo dat de federale regering van plan is een fonds van 1,7 miljard euro (reeds beschikbaar) op te richten uit de belasting op Russische tegoeden die bij Euroclear zijn bevroren, om te gebruiken voor hulp en wederopbouw van Oekraine.

“We moeten echter een versnelling hoger schakelen dan louter het bevriezen en afromen van de interesten van Russische tegoeden”, vindt De Vriendt. "De agressor moet opdraaien voor de enorme schade in Oekraïne.” We zien dat er voorzichtig initiatieven ontstaan die een stap verder willen gaan. Canada werd in juni 2022 het eerste land dat wetgeving aannam waardoor directe confiscatie en herbestemming van bevroren activa in het kader van sancties mogelijk is. In de VS is er een hangend initiatief dat President Biden de mogelijkheid wil geven om Russische tegoeden in beslag te nemen en aan Kiev toe te wijzen. En op 25 mei 2022 heeft de Europese Commissie een voorstel van richtlijn ingediend om de inbeslagname van vermogensbestanddelen mogelijk te maken.

De voorgestelde richtlijn bevat regels inzake bevriezing en inbeslagname die niet alleen van toepassing zijn op criminaliteit, maar ook op de schending van beperkende maatregelen die zijn aangenomen als reactie op de militaire agressie van Rusland tegen Oekraïne. “Groen roept de Belgische regering op om binnen de Raad een ambitieus standpunt in te nemen over deze tekst, te meer omdat ons land binnenkort voorzitter van de EU wordt.” Voor de groenen is het essentieel om het toepassingsgebied van deze richtlijn uit te breiden tot ernstige schendingen van de mensenrechten, misdaden van agressie, oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid gepleegd in Oekraïne.

De inbeslagname van de Russische middelen kan dan worden toegewezen aan een fonds die het geld kan beheren en gebruiken voor de vergoeding van de slachtoffers en de schade in Oekraïne.

De Vriendt besluit: “Het wordt hoog tijd om op Europees niveau een duidelijk, voorspelbaar en transparant wettelijk kader op te stellen waarmee de lidstaten Russische activa kunnen in beslag nemen zonder angst voor juridische procedures. Meer middelen voor Oekraïne is cruciaal om de strijd tegen Rusland te winnen. Wie een andere land militair binnenvalt en gruweldaden pleegt, moet daarvoor opdraaien. Flagrante schendingen van het Handvest van de Verenigde Naties moeten weten dat ze hun tegoeden bij de financiële instellingen in Europa kunnen kwijt geraken. Geen vrede zonder gerechtigheid.”