Ongelijkheid: "laat de breedste schouders de zwaarste lasten dragen"
10 Januari 2025
Dieter Van Besien: "Het kan niet dat op het einde van het jaar een arbeider meer belastingen moet betalen dan een directeur."
Tijdens de plenaire vergadering van 9 januari 2025 stelde Dieter Van Besien vragen aan de minister van Financiën over de groeiende ongelijkheid. De ongelijkheid blijft stijgen, en dat blijkt uit onder meer uit het feit dat de 'fat cat day' op 8 januari 2025 valt, een dag vroeger dan in 2024. 'Fat cat day' is de dag waarop het verdiende inkomen van de CEO's van de 20 grootste Belgische bedrijven gelijk is aan het mediaaninkomen van een werknemer in een volledig jaar.
'Fat cat day' komt oorspronkelijk van het Verenigd Koninkrijk. Het is een symbolische datum die ons doet stilstaan bij de ongelijkheid in inkomen in onze samenleving. De top 20 Belgische CEO's hebben gemiddeld gezien op 8 januari via loon, extralegale voordelen, bonussen en premies even veel verdient als een werknemer op een volledig jaar. Dat gaat niet alleen ver, het wordt ieder jaar extremer. Daar komt bij dat deze ongelijkheid zich alleen situeert op het vlak van inkomen uit werk. Een nog grotere bron van de stijgende ongelijkheid in ons land zijn de inkomens uit kapitaal. Ik greep 'fat cat day' aan om de minister van Financiën te vragen om werk te maken van de fiscale hervorming. Het voorbereidende werk is gedaan. Arizona moet ambitieus hervormen, zodat we een rechtvaardig fiscaal systeem hebben waarin de breedste schouders de zwaarste lasten dragen.
Mijn vragen aan de minister
Op een week tijd heeft de gemiddelde CEO van een groot bedrijf in ons land evenveel verdiend als de gemiddelde werknemer op een heel jaar tijd. Dat is een illustratie van de ongelijkheid in ons land. Echter, telkens wij ongelijkheid ter sprake brengen, springen de rechtse partijen recht uit hun banken met boodschappen dat wij alweer daar zijn met onze jaloezie en dat wij succesvolle mensen hun succes niet gunnen.
Collega’s, het gaat echter niet over jaloezie of over het niet gunnen van succes. De mensen begrijpen wel dat de directeur van een groot bedrijf veel meer verdient dan de arbeider in datzelfde bedrijf. Het is niet dat wat zij erg vinden. Wat de mensen wel erg vinden, is dat op het einde van het jaar dezelfde arbeider meer belastingen moet betalen dan de directeur. Dat vinden zij terecht niet eerlijk. Dat is ook wat mijn goede collega’s van Vooruit bedoelen, wanneer zij stellen dat elk zijn deel niks te veel is. Dat is waar rechtvaardige fiscaliteit om draait: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten
De heer Bouchez vindt dat alles gezwets. Bouchez vraagt zich af wie de sterkste schouders zijn en oppert dat de betrokkenen sowieso al te veel belastingen betalen. Hij stelt ook dat, wanneer de sterkste schouders worden geviseerd, men uiteindelijk toch opnieuw terechtkomt bij de gewone middenklasse. Mijnheer Bouchez, hier zijn ze. Dit zijn uw sterkste schouders, namelijk de mensen die op een week tijd evenveel verdienen als de gemiddelde werknemer op een heel jaar tijd. Dat zijn de schouders die een eerlijke bijdrage moeten leveren. Mijnheer de minister, mijn vraag aan u is dan ook de volgende. Bent u het met mij eens dat de volgende regering werk moet maken van een ambitieuze hervorming, die de lasten op arbeid lichter maakt en een eerlijke bijdrage vraagt aan de grote vermogens en de sterke schouders?
Het antwoord van de minister
Gisteren was het Fat Cat Day. Een dag die zijn oorsprong vond in het Verenigd Koninkrijk enkele jaren geleden. Sindsdien heeft die dag vele vaders en er werden hier vandaag nieuwe namen naar voren geschoven.
Je comprends très bien votre souci d'une rémunération et d'une formation des salaires correctes mais vous réalisez que cela concerne les entreprises privées. Ce que les entreprises accordent en contrepartie des services rendus, qu'il s'agisse de leurs collaborateurs ou de leur CEO, est quelque chose sur lequel notre fiscalité n'a que peu ou pas de contrôle.
U beiden grijpt deze dag echter terecht aan om te pleiten voor een rechtvaardigere fiscaliteit en om te pleiten voor een ambitieuze fiscale hervorming. We zijn het er volgens mij allemaal over eens dat ons fiscaal systeem inherent rechtvaardig moet zijn en dat ieder zijn of haar eerlijke bijdrage moet leveren naargelang zijn of haar draagkracht. Dat is essentieel omdat dat ook een onderdeel vormt van het vertrouwen in ons gehele fiscaal systeem.
La manière dont cela est mis en pratique relève de notre responsabilité à tous. L'équité est donc l'épine dorsale de l'épure d'une réforme fiscale que j'ai préparée au cours de la législature précédente
Rechtvaardigheid is voor mij immers veel meer dan een ambitie in een grote fiscale hervorming, het is een noodzakelijkheid. Alleen zo zullen we iedereen kunnen blijven overtuigen dat het systeem werkt, ook voor wie gisteren nog geen gemiddeld jaarloon verdiende. Daarvoor had ik geen Fat Cat Day nodig. Ik zal in ieder geval de komende weken, maanden en jaren er verder aan blijven werken.
Mijn repliek
Een recente studie van professor André Decoster heeft aangetoond dat de ongelijkheid in ons land groter is dan tot nu toe werd aangenomen. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat verschillende bronnen van inkomen en vermogen op een verschillende manier worden belast. Meestal is dat in het voordeel van zij die veel hebben, in het voordeel van diegenen met de sterkste schouders. In de vorige legislatuur hebben we veel voorbereidend werk geleverd om die situatie te verbeteren, onder leiding van minister Van Peteghem. We zijn er niet in geslaagd dat werk af te maken en de regels aan te passen.
We have a job to finish. Mijnheer Van Peteghem, daarom hoop ik, in tegenstelling tot sommige anderen, uit de grond van mijn hart dat u in een volgende regering nog steeds minister van Financiën zult zijn om dit werk af te maken.
