Groen: “Sluit gesloten jeugdinstellingen, investeer in jongeren”

"Kinderen van 12 jaar of ouder, vaak met mentale problemen, worden vandaag opgesloten in voorzieningen waar te weinig begeleiding is. Ze worden daar zelden beter van. Dat moet fundamenteel anders."

Groen-parlementslid Jeremie Vaneeckhout reageert geschokt op de cijfers van het Agentschap Opgroeien die aantonen dat het aantal jongeren in gesloten jeugdinstellingen opnieuw fors is gestegen. De partij pleit voor een radicale koerswijziging en wil op termijn de gesloten jeugdinstellingen sluiten, behalve in uiterst uitzonderlijke gevallen. "Elk onderzoek bewijst dat opsluiten niet werkt. Het huidig systeem faalt. We moeten inzetten op alternatieven zoals zorg, preventie en begeleiding, zodat opsluiting de allerlaatste optie is, niet de eerste," aldus Vaneeckhout.

De cijfers tonen aan dat vorig jaar 2.630 minderjarigen door de jeugdrechtbank werden opgevolgd wegens een misdrijf, een stijging ten opzichte van 2.147 in 2020. Het aantal reguliere opnames in gesloten gemeenschapsinstellingen steeg van 863 naar 1.035. Volgens Groen is de situatie in Vlaanderen alarmerend: meer dan 2.000 jongeren werden in 2024 opgesloten, bijna dubbel zoveel als in Nederland, dat bovendien drie keer groter is qua bevolking. Opvallend is dat één derde van die jongeren geen enkel misdrijf pleegde, maar opgesloten zit wegens andere problematieken zoals een instabiele thuissituatie of psychische problemen.

"Onze aanpak klopt niet," stelt Vaneeckhout. "Kinderen van 12 jaar of ouder, vaak met mentale problemen, worden vandaag opgesloten in voorzieningen waar te weinig begeleiding is. Ze worden daar zelden beter van. Dat moet fundamenteel anders. Elke dag dat we wachten met investeren in mentaal welzijn, jeugdzorg en laagdrempelige hulp, is een dag dat meer jongeren in de gesloten instellingen dreigen te belanden. " Vaneeckhout wijst op het voorbeeld van Nederland, waar het aantal jongeren in gesloten jeugdhulp daalde van 2.108 in 2015 naar 1.029 in 2024, met als doel nul opnames in 2030. Groen mikt voor Vlaanderen in een eerste fase op een halvering van het aantal opnames tegen 2033.

Groen sluit zich opnieuw aan bij de oproep van de Vlaamse Jeugdraad, het kinderrechtencommissariaat en de jeugdmagistraten om de gemeenschapsinstellingen niet onder te brengen bij justitie, maar onder welzijn te houden. "We hebben nood aan een fundamentele cultuuromslag," besluit Vaneeckhout. "Investeer in jongeren, niet in opsluiting. Geef hen de zorg en ondersteuning die ze nodig hebben, in plaats van ze weg te stoppen achter gesloten deuren."