Vlaamse regering halveert budget voor betonstop

"De betonstop moet gewoon hertekend worden zodat die betaalbaar is én Vlaanderen niet verder verhardt."

De Vlaamse regering schroeft haar bouwshiftfonds terug van 95 miljoen euro naar 47,5 miljoen. Het fonds voor de bouwshift, beter gekend als de betonstop, moet gemeenten helpen om meer open ruimte om te zetten in natuur, bos of landbouwgrond. Volgens Groen-fractieleidster Mieke Schauvliege is dit "het zoveelste bewijs dat de Vlaamse regering geen ideeën heeft over hoe ze de betonstop kan realiseren".

De Vlaamse regering halveert het budget waarmee ze de betonstop wil realiseren. In de begroting van volgend jaar voorziet ze geen 95 miljoen euro meer, maar nog slechts 47,5 miljoen euro. Het gaat om het lokaal bouwshiftfonds, een potje waaruit gemeenten kunnen putten als ze open ruimte omzetten in natuur, bos of landbouwgrond.

Het fonds was het stokpaardje van de vorige Vlaamse regering om de betonstop te realiseren. Ze wilde gemeenten stimuleren om reservebouwgronden om te zetten naar natuur, bos of landbouwgebied. De gronden dalen daardoor in waarde. Dat verlies - in het jargon planschade - moet de lokale overheid vergoeden. Daarom wilde Vlaanderen met haar fonds de gemeenten bijstaan voor een deel van die factuur.

Nu blijkt dat in 2024 geen euro uit het fonds moest worden uitbetaald, heeft de regering meteen beslist het budget voor 2025 en de daaropvolgende jaren te halveren. Groen-fractieleidster Mieke Schauvliege vindt dat schandalig: "Dit toont nogmaals aan dat deze regering geen ideeën heeft over hoe ze de betonstop kan realiseren. Eerst bespaarde ze op het budget van de Blue Deal, die Vlaanderen moet beschermen tegen droogte en overstromingen, nu krijg je dit."

Schauvliege doorprikt ook de argumentering van Brouns dat er door de lange procedure in de eerste helft van 2025 nog geen betalingen zullen nodig zijn. "Niet de lange procedure om het waardeverlies in te schatten is de reden, maar wel dat gemeenten geen dossiers indienen omdat ze in hun eigen vlees snijden wanneer ze de gronden laten omzetten."

De Vlaamse regering besliste in 2023 om de planschaderegeling aan te passen. Ze werkte een planschaderegeling uit die 2% van de Vlamingen royaal vergoedt voor speculatie. 98% van de Vlamingen betalen de factuur. En vooral, de factuur zou bij de lokale besturen belanden. Zij zullen die dat niet willen ophoesten. Dat is nu de werkelijkheid. "Als je de betonstop zou uitvoeren volgens die regeling, zou dat betekenen dat er een miljardenfactuur afkomt op de gemeenten en dus op de belastingbetaler", zeg Schauvliege. "Vandaar dat de gemeenten zich niet haasten om gronden om te zetten. Nu het fonds halveren is geen oplossing. De betonstop moet gewoon hertekend worden zodat die betaalbaar is én Vlaanderen niet verder verhardt."