Regering Jambon laat illegale ontbossing onbestraft

'Het beleid rond bosbehoud in Vlaanderen is dramatisch.' (Mieke Schauvliege)

Wie bomen kapt zonder daar de nodige vergunning voor te hebben, moet dit bos herstellen door op dezelfde plek nieuw bos aan te planten. Of toch in theorie. In realiteit wordt het illegaal gekapte bos vaak niet hersteld in de oorspronkelijke staat. Sterker nog: wanneer de overtreder zelf een regularisatietraject opstart via een omgevingsvergunningsaanvraag voor ontbossing, vervalt zijn herstelplicht en komt hij er met een compensatie vanaf. Hiermee verleent hij in de feiten zichzelf een ontbossingsvergunning. Dat blijkt uit informatie die Groen-parlementslid Mieke Schauvliege opvroeg in het parlement. 'Het beleid rond bosbehoud in Vlaanderen is dramatisch', klinkt het bij Schauvliege. 'Niet alleen strooit het Agentschap Natuur en Bos - de administratie onder de directe verantwoordelijkheid van minister Demir - met positieve adviezen, nu blijkt ook dat illegale boskap vaak zonder gevolgen blijft. De bossen in Vlaanderen zijn als een vogel voor de kat.'

Wie bos wil kappen, heeft daar een vergunning voor nodig. Tenzij je illegaal de kettingzaag bovenhaalt. Wie dat doet en daarop betrapt wordt, moet op dezelfde plek nieuw bos aanplanten om het gekapte bos te herstellen. Een maat voor niks, vindt Schauvliege. 'Uit onze analyse blijkt dat het bos dat illegaal gekapt wordt, vaak erg waardevol bos is. Het duurt tientallen jaren voor de biodiversiteitswaarde van een nieuw aangeplant bos in de buurt komt van die van het gekapte bos.'

Los van het feit dat nieuw bos een veel kleinere ecologische waarde heeft, schort er iets aan de sanctionering rond illegale ontbossing. Schauvliege: 'Als de overtreder zelf een regularisatietraject aanvraagt, en het illegaal gekapte bos dus op papier laat omzetten alsof het gekapt werd met vergunning, dan zet die de vergunningsverlener voor een voldongen feit en ontsnapt hij aan de verplichting het gekapte bos te herstellen. Hij moet alleen compenseren. In de feiten geeft de ontbosser hiermee zichzelf een ontbossingsvergunning. Dat is compleet onaanvaardbaar.'

Stijgende lijn
In plaats van dat de cijfers rond illegale ontbossing dalen, gaan ze sinds 2018 ineens in stijgende lijn. Terwijl tussen 2014 en 2017 jaarlijks gemiddeld 29 hectare bos illegaal gekapt werd, nemen die cijfers tussen 2018 en 2020 fors toe. In 2018 verdween 50 hectare, een jaar later werd 64 hectare illegaal gekapt en in 2020 nog eens 45 hectare. Schauvliege: 'Het is onrustwekkend dat illegale ontbossing toeneemt. Het bewijst dat overtreders allerminst afgeschrikt worden door de huidige sancties. Waarschijnlijk denken velen dat ze, indien betrapt, de ontbossing wel kunnen regulariseren zoals vaak gebeurt, blijkt uit de cijfers.'

Het Groen-parlementslid benadrukt dat de minister dringend paal en perk moet stellen aan het illegale kap. 'Bossen, zeker onze oude, waardevolle bossen, zijn ontzettend belangrijk in de strijd tegen de klimaatopwarming of om ons te beschermen tegen periodes van extreme droogte of zware regenval. De minister moet veel strenger optreden tegen de overtreders en onze bossen beter beschermen', besluit Schauvliege.