"De Lijn moet bussen dringend vervangen"

22 Januari 2025

"De oudste categorie bussen hebben gemiddeld bijna één miljoen kilometer afgelegd. Ze brengen de veiligheid van de reizigers steeds meer in gevaar."

"Het verouderde buspark van De Lijn is een bedreiging voor de veiligheid van de reizigers en voor de klimaatdoelstellingen", zegt Vlaams Parlementslid Bogdan Vanden Berghe (Groen). Uit de antwoorden die hij daarover stelde aan minister van Mobiliteit Annick De Ridder blijkt dat meer dan de helft van het buspark van De Lijn verouderd is, met kilometerstanden die alle normen overschrijden.

Meer dan 1.000 bussen van De Lijn (1.049 om precies te zijn, op een totale vloot van 2133*) zijn tussen de 10 en 20 jaar oud. 108 Bussen zijn zelfs ouder dan 20 jaar. "Nochtans rekent De Lijn er zelf op dat bussen na 14 jaar trouwe dienst vervangen moeten worden", zegt Vanden Berghe. Voor elektrische bussen is dit na 16 jaar. Maar in de praktijk is 30% van de bussen in dienst 15 jaar en ouder, en hebben ze dus de eigen houdbaarheidsdatum van De Lijn overschreden.

"De bussen in de hoogste leefijdsegmenten hebben gemiddeld bijna één miljoen kilometer afgelegd. Ze vormen een steeds groter risico voor de veiligheid van de reizigers", zegt Vanden Berghe. In Antwerpen, bijvoorbeeld, zijn er 40 bussen ouder dan 20 jaar, wat 37% van de oudere voertuigen in die provincie vertegenwoordigt. Deze bussen hebben een gemiddelde kilometerstand van 986.222 km, wat vergelijkbaar is met 25 keer de omtrek van de aarde. Dit is een enorme belasting voor zowel de veiligheid als het milieu, en deze bussen zouden dringend vervangen moeten worden.

Het recente incident in Veldegem, waarbij een 19 jaar oude bus met meer dan een miljoen kilometer op de teller op de sporen tot stilstand kwam, illustreert schrijnend hoe groot de risico’s zijn van het verouderde buspark. "Gelukkig kon daar een tragedie worden voorkomen", zegt Vanden Berghe. "Maar het is onaanvaardbaar dat bussen met zulke hoge kilometerstanden nog steeds in gebruik zijn."

Vlaams minister De Ridder verwijst wel naar onderhoud en controles, maar dat neemt de veroudering van de voertuigen en hun enorme kilometerstanden niet weg. "Deze verouderde bussen stoten bovendien zeer veel CO2 uit", zegt Vanden Berghe. "De Lijn kan niet blijven vertrouwen op bussen met 900.000 tot 1.000.000 kilometer op de teller."

De situatie verschilt sterk per provincie. In Oost-Vlaanderen zijn er bijvoorbeeld 115 bussen tussen de 15 en 20 jaar oud, met een gemiddelde kilometerstand van 901.474 km. In Limburg rijden er 110 bussen in deze leeftijdscategorie, die gemiddeld 717.859 kilometer hebben afgelegd. In West-Vlaanderen is 23,76% van de bussen tussen de 15 en 20 jaar oud, met een kilometerstand van 986.222 km, en in Antwerpen rijden er 40 bussen in de categorie van ouder dan 20 jaar, met een gemiddelde van 986.222 km. 

Voor Vanden Berghe moet De Lijn snel meer elektrische bussen in dienst nemen. De huidige Vlaamse regering maakt daar eenmalig 400 miljoen euro extra voor vrij. Maar zelfs met die inhaalbeweging zal de vloot tegen 2035 nog altijd niet 100% elektrisch zijn. Nochtans is dat de ambitie volgens het Vlaams Energie- en Klimaatplan. "Met die 400 miljoen kunnen de 500 oudste bussen vervangen worden. Daarnaast zijn er nog 250 bussen in bestelling van de vorige regering. Met de reguliere investeringsmiddelen zouden deze legislatuur nog eens 250 bussen vervangen worden. In het beste geval komen er zo 1000 nieuwe bussen. Maar aangezien er momenteel nog maar 86 elektrische Lijn-bussen rondrijden in Vlaanderen, of amper 4%, zullen er nog veel extra investeringen moeten komen vooraleer de doelstellingen kunnen worden gehaald. 

Vanden Berghe roept de minister op om naast de aangekondigde aankoop ook volop extra te investeren in nieuwe laadinfrastructuur en zo eindelijk ons openbaar vervoer de 21ste eeuw binnen te loodsen.

*Dit zijn enkel de eigen bussen van De Lijn, de bussen van de bedrijven die buslijnen pachten en dus uitvoeren zijn niet inbegrepen.