Laat het geld van de illegale overwinstrulings naar investeringen vloeien
25 Oktober 2023
"De overwinstrulings zijn illegaal. Laat het geld nu naar broodnodige investeringen vloeien."
Dieter Van Besien kroop in zijn pen naar aanleiding van de uitspraak van het Gerecht van het Hof van Justitie van de EU. Het Gerecht oordeelde namelijk dat de Belgische overwinstrulings neerkomen op illegale staatssteun. Hierdoor kan de minister vandaag beslissen om 700 mln euro niet aan multinationals te geven, maar wel te investeren in ons welzijn. Ecolo-Groen voert hiervoor de druk op in het federaal parlement.
Mijn visie op de illegale overwinstrulings
De overwinstrulings waren afspraken tussen multinationals en de fiscus waarbij ze onderling overeenkwamen welk deel van de winst van de multinationals effectief belastbaar was in België. De afspraak was dat winst die tot stand kwam als gevolg van de internationale werking van de multinational niet door België belast zou worden. De toegang tot de regeling hing vast aan een aantal criteria, waaronder de mate waarin er activiteiten naar België kwamen, er banen bijkwamen of er investeringen gebeurden. Je zou dit kunnen zien als een win-win, maar daar moet je wel vrij kortzichtig en cynisch voor zijn. Alleen de allergrootsten haalden immers een voordeel, en dat kostte België een aardige kluit. We spreken over 36 multinationals, waaronder AB InBev voor een bedrag van 163 miljoen euro, BASF voor 110,8 miljoen euro en Proximus voor 95,8 miljoen euro (lees hier meer).
De overwinstrulings komen neer op illegale staatssteun. Dat was het oordeel van de Europese Commissie en nu ook van het Gerecht van het Hof van Justitie van de EU. De overwinstrulings zelf kwamen tot stand in 2005, en de Europese Commissie oordeelde in 2016 dat het hier over illegale staatssteun ging. De toenmalige regering, Michel I, heeft de regeling dan ook afgevoerd. In ruil kregen de vennootschappen wel de befaamd ondergefinancieerde taxshift. Die betekende voor de bedrijven een verlaging van de vennootschapsbelasting, maar voor de Belgen weinig jobs, jobs, jobs in ruil voor een aanzienlijk gat in de begroting.
Als reactie op het oordeel van de Europese Commissie tekende België beroep aan. Dat beroep heeft België nu dus verloren voor het Gerecht. Maar wat betekent dat 'verliezen' precies in deze context? Misschien hebben we vooral een goede zaak gedaan, aangezien we sinds 2016 de overwinstrulings niet uitbetalen aan de multinationals, maar ze laten staan op een geblokkeerde rekening. Ondertussen staat er 700 miljoen euro op die rekening, 700 miljoen niet-uitgekeerde illegale staatssteun. Die 700 miljoen euro is van ons, tenminste als we geen beroep aantekenen. (lees hier meer)
De minister van financiën, van wie de strijd tegen fiscale fraude een topprioriteit is (zeker nu de fiscale hervorming er niet is gekomen), laat onderzoeken of een beroep tegen de beslissing wenselijk is. Het gaat hier over een onderzoek van een werkgroep en zeker niet van zijn geweten. De voorwaarden van de overwinstruling waren immers zo geconstrueerd dat alleen de grootste multinationals ervoor in aanmerking kwamen. Dat daardoor 36 gigantische bedrijven er aanspraak op konden maken, en talloze kmo's in soortgelijke omstandigheden niet, was overigens de hoofdreden voor het Gerecht om de regeling te veroordelen.
Wij roepen de minister op om toch vooral zijn geweten en het regeerakkoord te volgen. De lezer zal begrijpen dat België de staatssteun die nog niet werd uitgekeerd goed kan gebruiken. We staan immers voor gigantische uitdagingen, zowel wat betreft het dichten van geërfde putten, als wat betreft het investeren in verouderde infrastructuur en de energietransitie. Dat we imagoschade oplopen bij enkele multinationals lijkt mij persoonlijk bijzaak. Wij en zij zullen dat wel overleven.
Minister, laat vallen dat hoger beroep. De overwinstrulings hadden er nooit mogen komen. Dat er in uw woorden nu 'een nieuwe wind waait' in de Europese politiek is goed en mooi. Fouten uit het verleden kunnen we eventueel steken op tegenwind, maar waarom zouden we twijfelen om stappen in de juiste richting te zetten als het weer gewoon mee zit?
