Vlaamse regering dreigt volledig budget openbare werken voor komende legislaturen vast te zetten waarschuwt Groen

"De Vlaamse regering geeft eerst de indruk dat ze niet veel uitgaven heeft, om in de toekomst zich dan vast te rijden in gigantische kosten."

Een tijd terug stelde minister Annick De Ridder het geïntegreerd investeringsplan voor, kortweg GIP. Daarin worden de grote infrastructuurwerken voor de komende tien jaar vastgelegd. Groen-parlementslid Bogdan Vanden Berghe dook in de cijfers. Die tonen aan dat voor heel wat projecten de Vlaamse regering kiest voor een publiek-private samenwerking. Bij zo'n samenwerking doet een privéspeler de investering eerst. De overheid betaalt voor oplevering en onderhoud van het project van zodra het klaar is. "De Vlaamse regering geeft hiermee eerst de indruk dat ze niet veel uitgaven heeft, om in de toekomst zich dan vast te rijden in gigantische kosten. Als je daar de 'gewone' investeringen bij optelt, dreigt er geen enkel budget meer over te blijven voor zelfs maar het onderhoud van bestaande infrastructuur. Dit is erg zorgwekkend", aldus Vanden Berghe.

Minster De Ridder deelde bij de toelichting van de investeringsplannen een tabel uit. Daar is op te zien dat bij heel wat projecten die deze legislatuur beperkte investeringen vragen, vanaf 2030 of in de jaren nadien ineens voor honderden miljoenen euro per jaar uitgaven voorzien worden. Een voorbeeld is het project GentSpoort. Terwijl daar tussen 2025 en 2029 gemiddeld 6 miljoen per jaar in wordt geïnvesteerd, loopt dat vanaf 2033 ineens op naar een kost van 94 miljoen per jaar. "Er zijn tal van projecten terug te vinden in dit plan, waarbij de huidige regering eerst zelf al een aantal kosten maakt om de projecten in gang te zetten, waarna de factuur voor de volgende regeringen dan ineens exploderen", aldus Vanden Berghe. In combinatie met de 'gewone' investering voor de nieuwe sluis in Brugge, wordt quasi al het geld al verdeeld, zonder dat er nog bewegingsvrijheid is. "Het volledige budget voor openbare werken, ongeveer 2 miljard euro, wordt op deze manier door de huidige Vlaamse regering quasi volledig vastgelegd, ook voor de komende legislaturen."

De gevolgen daarvan zijn niet min: "Deze aanpak zorgt er niet alleen voor dat de volgende regeringen geen enkele bewegingsvrijheid zal hebben om projecten te kiezen, er blijft ook geen budget over voor onderhoudswerken van bestaande infrastructuur. Deze regering werkt de volgende nu al budgettair in de nesten", waarschuwt Vanden Berghe.

Vanden Berghe benadrukt daarbij dat de keuzes die De Ridder maakte niet de keuzes zijn die Groen zou gemaakt hebben, mocht de partij mee besturen. Zo zou Groen meer de focus leggen op duurzaam vervoer en zou een project als de sneltram in Willebroek - die al lang beloofd werd en waarvoor het deel in Brussel al klaar is - uitgevoerd worden. Dat project is nu niet opgenomen in de lijst en door de budgettaire krapte die gecreëerd wordt, zal ook een volgende regering daar nog moeilijk mee aan de slag kunnen gaan.

Draagvlak
De oorzaak van die hoog oplopende kosten in de toekomst, zijn de tallozen publiek-private samenwerkingen (PPS) die de regering aangaat waarbij de kost in het begin bij de private partner zit, en pas later, na oplevering, betaald wordt door de overheid via zogenaamde 'beschikbaarheidsvergoedingen'. Alles samen gaat het over een miljardenbudget waar andere partijen of de kiezers niks meer aan zullen kunnen veranderen eens dit in gang gezet wordt.

"De afgelopen maanden heeft Annick De Ridder onderhandeld over deze uit te voeren projecten met partijen van de huidige meerderheid, maar de andere partijen worden voor voldongen feiten gesteld", aldus Vanden Berghe. "Als je de arrogantie hebt om het budget van een volgende regering uit te geven, dan zoek je beter brede gedragenheid in heel het parlement, zodat elke partij die volgende keer in de regering kan zitten, hier mee achterstaat. Want De Ridder zal als huidig minister lintjes kunnen knippen bij de opstart van projecten, maar de ministers na haar zullen opgezadeld worden met de uitgestelde miljoenenfacturen, zonder dat ze daar nog iets aan kunnen doen."