Groen wetsvoorstel: net als voor tabak, moet reclame voor fossiele brandstoffen beperkt worden

Net als de tabakslobby in de jaren ’90, zetten fossiele producenten gigantische reclamebudgetten in om hun imago te greenwashen, en de schadelijke effecten van hun activiteiten te verdoezelen

Op de COP27 proberen de wereldleiders deze week opnieuw een akkoord te bereiken over een antwoord op de wereldwijde klimaatcrisis. De belangrijkste oorzaak van deze klimaatcrisis is CO2-uitstoot, veroorzaakt door de verbranding van fossiele brandstoffen. Tegelijkertijd bleek vorige week nog dat de fossiele sector monsterwinsten boekt omwille van de energiecrisis. ‘De klimaatcrisis dwingt ons tot een gigantische economische en maatschappelijke omslag’ zegt Groen-parlementslid Kim Buyst ‘alle instrumenten die we daarvoor kunnen gebruiken moeten we inzetten.' Eén van die instrumenten is de bevoegdheid van overheden om reclame voor producten met zeer schadelijke effecten in te perken, zoals dat in de jaren '90 gebeurd is voor tabak. 

Deze week legt Buyst, samen met haar Ecolo-collega Séverine de Laveleye een wetsvoorstel neer dat reclame voor de verkoop of ter promotie van fossiele energie verbiedt. In Frankrijk werd een gelijkaardige wet reeds ingevoerd. Fossiele energie wordt daarbij gedefinieerd als de verbranding van steenkool, aardolie of aardgas. Het gaat dus om reclames die fossiele brandstoffen expliciet promoten. Vaak zijn dat misleidende reclames waarin fossiele brandstoffen ook als aantrekkelijk, duurzaam en schoon in de markt gezet worden. 'Net als de tabakslobby in de jaren ’90, zetten fossiele producenten gigantische reclamebudgetten in om hun imago te greenwashen, en de schadelijke effecten van hun activiteiten te verdoezelen’ licht Buyst toe.

Het wetsvoorstel heeft geen betrekking op reclame voor afgeleide producten van fossiele brandstoffen, zoals kunststofproducten of elektriciteit. Reclame voor producten die draaien op fossiele brandstoffen, zoals auto's met een verbrandingsmotor, blijven dus ook buiten schot. Ook het sponsoren van culturele of sportevenementen, in ruil voor een vermelding of het afbeelden van een logo, blijft voor de fossiele sector toegestaan. Wat wel verboden zou worden, is bijvoorbeeld een reclamespotje voor mazout. 

Buyst benadrukt dat het wetsvoorstel werkt als een incentive voor fossiele producenten om de omslag te maken naar een duurzaam aanbod. 'We willen grote fossiele producenten responsabiliseren. In plaats van consumenten met het vingertje te wijzen over de keuzes die zij maken, zouden de producenten ertoe aangezet moeten worden om schone keuzes aan te bieden en te promoten wat daadwerkelijk goed is voor mens en planeet‘ zegt Buyst.

Daarnaast vindt Ecolo-Groen het belangrijk dat consumenten over de juiste informatie beschikken, zodat ze doordachte keuzes kunnen maken. ‘De fossiele sector gebruikt reclame om de publieke opinie te misleiden en haar imago op te poetsen' licht Buyst toe. 'De miljarden die ze opschept met activiteiten die een wereldwijde ecologische crisis veroorzaken, worden gebruikt om onze steden vol te hangen met panelen van heldere koraalriffen met hun logo erop. Dat kan voor ons niet door de beugel.’ 

De milieubeweging dringt er ook in België al jaren op aan, en een Europees burgerinitiatief verzamelde ondertussen al meer dan 350.000 handtekeningen. Naast het wetsvoorstel leggen de groene parlementsleden in een resolutie ook een open vraag op tafel: hoe kan reclame ingezet worden als hefboom in de omslag naar duurzame brandstoffen? De resolutie vraagt te onderzoeken hoe reclame en marketingevenementen voor producten en diensten die forse klimaatschade veroorzaken kunnen worden teruggedrongen in de publieke ruimte. Heeft het bijvoorbeeld zin om stuntaanbiedingen voor vliegreizen te verbieden? ‘We willen geen symboolmaatregelen nemen op dit vlak’ zegt Buyst ‘daarom willen we weten welke maatregelen voeten in de aarde zetten, en welke niet.' besluit Buyst.