Hoe passen gascentrales in de energieswitch?

Onze visie is duidelijk: 55% minder CO2-uitstoot tegen 2030 en volledige klimaatneutraliteit tegen 2050.

Onze visie is duidelijk: 55% minder CO2-uitstoot tegen 2030 en volledige klimaatneutraliteit tegen 2050. Om die klimaatdoelstellingen te halen, hebben we fors meer hernieuwbare energie nodig. Dat is niet alleen goed voor de planeet en onze gezondheid, maar ook voor onze portemonnee.

Het grootste probleem is dat vorige regeringen de afgelopen 20 jaar geen keuze maakten over de toekomst van onze energie. Kernenergie? Hernieuwbare energie? Gascentrales? Of daar iets tussen? Een duidelijke keuze bleef uit, en zo ook de nodige investeringen.

Daardoor moeten we in elk scenario, of we nu kiezen voor hernieuwbare energie of kernenergie, tijdelijk rekenen op flexibele gascentrales om de bevoorradingszekerheid te garanderen. Alternatieven geraken gewoonweg niet op tijd klaar.

Blijf op de hoogte van de energieswitch

Bevoorradingzekerheid: de lamp blijft branden

De energie- en bevoorradingszekerheid blijven garanderen is een topprioriteit voor Groen. Scenario’s zoals de energiecrisis en het afschakelplan in de winter van 2018 willen we absoluut vermijden. Toen dreigde bijna heel België zonder elektriciteit te vallen, omdat 6 van de 7 kernreactoren waren uitgevallen.

'Ja, ook in onze energiemix zitten gascentrales', erkende N-VA fractieleider Peter De Roover nog op 13 oktober 2021 in de Kamer.

Over het garanderen van de bevoorradingszekerheid zeggen de belangrijkste, onafhankelijke studies allemaal hetzelfde: in elk energiescenario – met of zonder kernenergie – hebben we flexibele gascentrales nodig. Zélfs als we nieuwe kerncentrales zouden bouwen. Lees bijvoorbeeld de studie van de onafhankelijke onderzoeksinstelling EnergyVille.

Flexibiliteit: windmolens moeten kunnen blijven draaien

Ook van belang: met (tijdelijke) gascentrales kunnen we hernieuwbare energie echt een boost geven. Klinkt gek? Dat is het nochtans niet. Kerncentrales kan je namelijk niet aan- en uitzetten.

In de eerste coronalockdown, toen er een recordhoeveelheid wind was, moesten windturbines zelfs worden afgezet omdat de kerncentrales bleven draaien. Door zulke absurde situaties haken investeerders in hernieuwbare energie af. Terwijl we hen net nodig hebben om de energieswitch te realiseren.

'Gascentrales zijn veel flexibeler dan kerncentrales. En ideaal inzetbaar in combinatie met hernieuwbare energie.', Jos Delbeke, klimaatexpert en professor

De (tijdelijke) gascentrales zijn een stuk flexibeler dan kerncentrales, en hoeven dus niet te draaien als er genoeg zonne- of windenergie is. Zo maken we gascentrales snel weer overbodig.

Klimaatneutraal tegen 2050

Een ander principe is dat de gascentrales zo weinig mogelijk CO2 uitstoten en tegen 2050 klimaatneutraal zijn.

Zo beperken we hun CO2-uitstoot:

• Eerst en vooral heeft energieminister Tinne Van der Straeten er dankzij ambitieuze investeringen in hernieuwbare energie voor gezorgd dat er een pak minder gascentrales moeten komen. Plannen van regeringspartijen uit de vorige 'Zweedse' regering (N-VA, Open VLD, CD&V en MR) spraken van 9 tot zelfs 12 extra gascentrales. Dankzij Tinne blijft dat aantal beperkt tot slechts 2 tot 3 gascentrales.
• We maken de gascentrales sneller klimaatneutraal. De leveranciers van de gascentrales worden op straffe van boetes verplicht om zo snel mogelijk CO2-neutraal te worden (bijvoorbeeld door te draaien op groene waterstof of hun CO2-uitstoot op te vangen). Bovendien moet elke centrale met een plan komen om op termijn CO2-neutraal te worden. In de tussentijd – 2035 en 2040 – verplichten we een uitstootvermindering. Dat zeggen we niet zomaar, maar staat verankerd in de wet.
• We versnellen de uitbouw van hernieuwbare energie. De gascentrales draaien alleen als er niet genoeg zonne- of windenergie is. Dus hoe meer zonne- en windenergie we de komende jaren verkrijgen in ons land, hoe minder gascentrales we zullen nodig hebben. En als er binnenkort genoeg hernieuwbare energie is, moeten ze zelfs helemaal niet meer draaien.
• We beperken gas tot een minimum. Het energiesysteem van de toekomst is slim en flexibel, met energieopslag (via bijvoorbeeld batterijen), vraagsturing (bijvoorbeeld door de energievraag te verschuiven van piek- naar daluren) en versterking van de uitwisseling van energie met onze Europese partners (bijvoorbeeld via de onderzeese kabel met Denemarken). Zo gebruiken we onze hernieuwbare energie zo efficiënt mogelijk en beperken we op elk mogelijk moment het gebruik van de gascentrales.

Blijf op de hoogte van de energieswitch