Groen wil een hogere spaarrente

De rente op leningen voor een woning en de rente die de banken krijgen van de Nationale Bank stijgen spectaculair. Ondertussen blijven de rentes die de grootbanken aanbieden aan de kleine spaarder bedroevend laag. Dat moet veranderen.

Tijdens de plenaire vergadering van 1 juni 2023 ondervroeg Dieter Van Besien de minister van financiën over de spaarrente die banken aanbieden op spaargeld.

De spaarrente is te laag

Het is de voorbije weken vaak in het nieuws gekomen: de spaarrente die de Belgische banken aanbieden is te laag. Het is namelijk zo dat banken vandaag een depositorente van meer dan 3% ontvangen voor het geld dat zij parkeren bij de Europese Centrale Bank. In een competitieve markt zou deze hoge rente zich vertalen in aantrekkelijkere spaarrentes die banken aanbieden aan burgers die hun spaarcenten bij hen bewaren. Door die spaarcenten bij de ECB te plaatsen kunnen ze immers nog steeds winst maken, en dat proces zien we dan ook gebeuren bij andere landen in de Eurozone. België is echter een kleine markt, met een beperkt aantal zeer grote banken die een groot marktaandeel hebben. Er is dus een gebrekkige concurrentie en dit zorgt ervoor dat de spaarrente maar mondjesmaat verhoogd. 

In tijden van hoge inflatie is het bijzonder onrechtvaardig dat de Belgen het slachtoffer zijn van deze gebrekkige concurrentie. Een van de manieren waarop dit verholpen kan worden is om de minimale spaarrente die de banken aanbieden wettelijk te bepalen. We hebben vandaag een minimumrente van 0,11%. Dat is echter te laag, waardoor ik zelf heb voorgesteld om bij wet te verplichten dat het verschil tussen de depositorente van de ECB en de spaarrente van de banken maximaal 2% mag bedragen. Vandaag riep ik de minister van financiën op om werk te maken van een drukkingsmiddel. Bekijk via de volgende link een fragment van mijn tussenkomst, of lees mijn volledige tussenkomst en de reactie van de minister hieronder.

https://www.facebook.com/100075804228312/videos/1285369305434711 

Mijn vraag aan de minister

De rente op leningen voor een woning stijgt spectaculair. De rente die de bank zelf krijgt van de Nationale Bank stijgt spectaculair. Wat gebeurt er echter met de rente die de grootbank geeft aan de kleine spaarder? Juist, die blijft bedroevend laag, namelijk 0,6 %, 0,7 % of 0,8 %.

Dat verschil is gigantisch en dat is niet eerlijk. Er is 10 miljard euro winst voor de banken en niks voor de kleine spaarder.

Het wordt tijd dat de politiek ingrijpt en de rente voor de gewone spaarder optrekt. We moeten het verschil tussen wat de bank zelf krijgt en wat ze geeft aan de klanten beperken.

Het voorstel van Groen en Ecolo is ingediend. Laten we hier nu snel werk van maken. Als de markt niet werkt, dan moet de politiek ingrijpen. De markt werkt niet, collega’s, omdat er een gebrek aan concurrentie is. Mensen veranderen niet snel van bank.

Toch was er een uitzondering. De overheid heeft namelijk zelf een instantie waar mensen terechtkunnen met spaargeld, e-DEPO. Iedereen kan daar terecht. Deze rekening heeft één groot voordeel: de rente volgt de rente op staatspapier. Om dat concreet te maken, in januari bedroeg de rente 2,4 %, in maart 2,9 % en in april 3,1 %. Wij hebben hierover sterk gecommuniceerd en de pers begon het op te pikken. De Standaard schreef in december: “De hoogste rente krijgt u niet bij een bank, maar bij de overheid.” In maart: “e-DEPO haalt meer geld op dan de staatsbon.” Een record aantal spaarders opende een dossier bij e-DEPO en de concurrentie begon eindelijk te werken. De banken werden nerveus, want ze zouden moeten volgen met hun eigen rente.

Mijnheer de minister, enkele weken geleden hebt u echter plots de rente op e-DEPO geplafonneerd. De banken zijn opgelucht, de concurrentie is weer weg en opnieuw is de spaarder de pineut.

Mijnheer de minister, spaargeld moet meer opbrengen. Ik vraag u ons voorstel te steunen om de minimumrente van de bank te koppelen aan de rente die ze zelf krijgt en het plafond bij e-DEPO weer weg te nemen.

Antwoord van de minister

Ik denk dat het voor iedereen duidelijk is dat we deze strijd samen voeren en dat we hetzelfde doel voor ogen hebben. We willen namelijk dat de spaarboekjes een hogere rente krijgen. Banken moet zich ervan bewust zijn – dat heb ik ook in mijn brief aan de sector geschreven – dat ze het vertrouwen van de spaarders dreigen te verliezen. Dat vertrouwen is een cruciale factor voor de stabiliteit van ons financiële systeem. Dat is ook de boodschap die de vicegouverneur gisteren heeft meegegeven.

Je suis ouvert à toutes les options pour atteindre cet objectif à condition que la stabilité à long terme de notre système financier soit également prise en compte. Il faut éviter les scénarios dans le cadre desquels les gens ne pourront plus être sûrs que leur épargne est dans de bonnes mains ou qui font exploser notre dette nationale. Le projet de loi visant à lier le taux d'intérêt minimal au taux directeur est soumis à l'avis de la Banque nationale de Belgique et de la Banque centrale européenne. En tant  qu'autorités de contrôle, il appartient à celles-ci d'étudier de manière approfondie si une intervention directe dans la politique en matière de taux d'intérêt présente un risque pour la stabilité financière.

Ik hoor ook het voorstel de rente van de e-DEPOrekening op te trekken en zo als overheid de banken opnieuw rechtstreeks te beconcurreren. Voor alle duidelijkheid, de e-DEPO-rekening is geen spaarboekje. Zolang de communisten hier niet aan de macht zijn, is de overheid geen bank. De rente op de e-DEPO-rekening wordt betaald door de schatkist. Dit wil zeggen dat die rente betaald wordt met belastinggeld. Ook mensen die hun middelen niet op een e-DEPO-rekening zetten, betalen daaraan mee. Die rente weegt meteen op de staatsschuld van ons land. In de financiële situatie waar ons land nu voor staat, is dit toch iets waar wij ons goed bewust van moeten zijn.

Geachte leden, de mensen rekenen er inderdaad op dat wij onze verantwoordelijkheid opnemen. Laten wij de druk op de banken dus hoog houden. De spaarder verdient inderdaad een hogere spaarrente. Dat is het doel. Maar laten wij ook waakzaam zijn voor beslissingen die ons in de toekomst zuur zouden kunnen opbreken.

Mijn repliek

Mijnheer de minister, ik ben het in elk geval met u eens dat het de bedoeling blijft dat de banken op korte termijn de rente op het spaargeld drastisch doen stijgen. Ik herhaal: als de markt niet werkt, moet de politiek ingrijpen.

De politiek kan de markt een handje helpen door de voorwaarden van e-DEPO te handhaven zoals zij voorzien waren. U zegt dat dat op de schuld weegt, maar het is ook een financieringsmechanisme van de schuld en het resultaat is dat het de concurrentie met commerciële banken effectief aanscherpt.

Een andere manier is door de kloof tussen de rente die de bank zelf krijgt en de rente die zij geeft aan haar klanten, beperkt te houden. Het wetsvoorstel van Groen en Ecolo daarover is ingediend en wordt volgende week in overweging genomen. Andere fracties hebben ook voorstellen gedaan. De bespreking daarvan moet nu snel volgen in het Parlement.

Gedaan met blabla, tijd voor boemboem.

Wil je meer van mijn werk zien? Klik dan hier!