"Regering geeft doodsteek aan integratieprojecten van onze gemeenten"

"Dit is geen besparing op de budgetten, maar op onze samenleving"

De Vlaamse Regering trekt een streep door het Plan Samenleven, het integratiebeleid waarmee lokale besturen projecten rond diversiteit en sociale cohesie kunnen financieren. Voor 2025 houdt minister van Inburgering en Integratie Hilde Crevits (CD&V) er nog een fractie van over. In 2026 verdwijnt het helemaal. Essentiële projecten voor nieuwkomers en kwetsbare groepen dreigen te verdwijnen. "De regering negeert alle waarschuwingen en organiseert een kaalslag in het lokaal integratiebeleid", zegt Vlaams parlementslid Aimen Horch (Groen). 

De Vlaamse Regering verwijst het Plan Samenleven van voormalig minister van Samenleven Bart Somers (Open VLD), naar de prullenmand. Een inspectie van de begrotingstabellen leert dat Hilde Crevits (CD&V), bevoegd voor Integratie en Inburgering, het budget in 2025 terugschroeft van 17 miljoen naar slechts 4,4 miljoen euro.  "Lokale besturen zullen hierdoor hun samenlevingsprojecten, zoals sportactiviteiten voor nieuwkomers, toegankelijkheidsprojecten voor mensen met een beperking of praktijktesten op de arbeids- en woonmarkt, niet langer kunnen financieren", zegt Aimen Horch. Ook initiatieven zoals het begeleiden van nieuwkomers naar werk, lessen Nederlands of het verenigingsleven komen zwaar onder druk te staan. Vanaf 2026 wordt het Plan Samenleven volledig stopgezet. 

In 2024 ondersteunde het Plan Samenleven nog 147 gemeenten in hun beleid rond diversiteit en sociale cohesie. In 2025 blijven er daarvan nog 34 over. Daarna stopt het helemaal. Het plan werd in de vorige legislatuur opgericht om steden en gemeenten te helpen inspelen op de uitdagingen van een samenleving die steeds meer divers wordt. Vooral kleinere gemeenten, die vaak de middelen en expertise missen om inclusieprojecten zelfstandig op te zetten, waren afhankelijk van deze subsidies. Dankzij het Plan Samenleven konden zij nieuwkomers begeleiden, sociale cohesie bevorderen en inclusieprojecten ontwikkelen. Door de aangekondigde besparingen dreigen deze initiatieven, waar de lokale besturen en middenveldorganisaties jaren keihard aan gewerkt hebben, nu te verdwijnen. "Dit is niet enkel een besparing op budgetten, dit is een besparing op de samenleving zelf", zegt Horch. 

Dat de jaarlijkse Kick Off van het plan Samenleven uitgerekend volgende week op de agenda staat, maakt de sloopwerken van de Vlaamse regering extra cynisch. Kick Off is een netwerkdag georganiseerd door het Agentschap Binnenlands Bestuur, de Vereniging voor Vlaamse steden en gemeenten (VVSG) en het Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering. De VVSG en enkele inburgeringsorganisaties hadden de voorbije maanden nochtans aan de alarmbel getrokken over mogelijke besparingen. Horch: "de regering negeert die waarschuwing en zadelt de lokale besturen op met een onmogelijke opdracht: dezelfde doelstellingen bereiken, maar dan zonder budget of personeel."

Crevits is na de kaalslag van plan om van nul te beginnen en werkt aan een nieuw Sociaal Cohesieplan. Dat legt de focus op taal, werk en onderwijs. "Concrete budgetten blijven onduidelijk", zegt Horch. "Wel staat vast dat er verder wordt bespaard. Crevits beweert dat ze de de lokale besturen en middenveldorganisaties hoort, maar ze komt niet verder dan inburgering in de klaslokalen. Nieuwkomers moeten echter ook elders in de samenleving hun plek vinden. Je kan niet beweren dat je hun integratie wil versterken, als je hen tegelijk hun kansen ontneemt."