'Te weinig middelen en pervers verdeelsysteem': Groen wil bijsturing van middelen voor cultuursector
03 Februari 2022
'De middelen die vandaag voorzien zijn voor de komende jaren zijn totaal ontoereikend in verhouding tot de nood die er is. Na twee bikkelharde jaren waarin de cultuursector zwarte sneeuw zag, is dit opnieuw een klap in het gezicht van de sector.' (Elisabeth Meuleman)
'Een veel hogere vraag dan het aanbod en de sector zelf die moet beslissen hoe de ontoereikende middelen verdeeld moeten worden: dit is een recept voor een slagveld in de cultuursector,' stelt Groen-parlementslid Elisabeth Meuleman scherp vast na aanleiding van de pas bekendgemaakte werkingsmiddelen voor de cultuursector voor de periode 2023-2027.
Samen met collega-parlementslid Lotte Stoops dringt ze aan op een degelijke, realistische financiering die rekening houdt met de indexering - wat nu amper het geval is - én transparante, duidelijke richtlijnen voor de beoordelingscommissies die nu voor een onmogelijke opdracht staan.
Dit jaar worden de werkingsmiddelen voor de periode 2023 - 2027 beoordeeld en toegekend. Minister van Cultuur Jambon voorziet voor de komende periode ongeveer 155 miljoen euro. Dat is ver beneden het totale bedrag waarvoor aanvragen ingediend werden, namelijk een ruime 226 miljoen euro. Daar komt bij dat de vorige jaren bij de toekenning van de subsidies amper rekening gehouden werd met de indexering: kosten namen toe, maar de middelen volgden die groei niet mee.
'De middelen die vandaag voorzien zijn voor de komende jaren zijn totaal ontoereikend in verhouding tot de nood die er is. Na twee bikkelharde jaren waarin de cultuursector zwarte sneeuw zag, is dit opnieuw een klap in het gezicht van de sector. Als minister Jambon dit niet bijstuurt, dreigen er drama's,' waarschuwt Meuleman.
Voor Groen moet de noodlijdende sector minstens haar koopkracht ten opzichte van de vorige ronde in 2017 behouden en mag de sector niet verarmen zoals nu staat te gebeuren. Dat betekent dat de minister 9 miljoen euro extra moet uittrekken om de indexering correct door te voeren. Nu wordt die volledig genegeerd.
Daarnaast dringen de groenen erop aan dat als de minister nieuwe accenten wil leggen - bijvoorbeeld meer geld voor cross-sectorale kunsten of kerninstellingen - hij daarvoor geen budget mag wegnemen van andere disciplines, maar dan de nodige aanvullende middelen moet voorzien.
Loodzware opdracht
Minister Jambon zadelt de verschillende commissies die de aanvragen moeten beoordelen bovendien op met een loodzware taak. Binnen hun domein - bijvoorbeeld theater - moeten zij bepalen wie hoeveel middelen krijgt.
Als ze het geld voornamelijk aan grote, gekende huizen toekennen, die een groot deel van de middelen opslokken - en die ook nodig hebben om hun werking verder te kunnen zetten - dan gaat dat automatisch ten koste van kleine, nieuwe, creatieve initiatieven. Als er bijvoorbeeld binnen het domein theater - dat een budget kan verdelen van ongeveer 14 miljoen euro - 25 aanvragers zijn, waaronder grote spelers als NTGent, Het Toneelhuis en KVS, dan blijft er na hun aanvragen nog amper 7 miljoen over voor de overige 22 organisaties.
'Doordat de middelen veel te beperkt zijn, dreigt naast een financiële verarming ook een creatieve verarming van onze cultuursector, omdat nieuwe kunstenaars sneller over het hoofd gezien zullen worden. Brussel huisvest bijvoorbeeld ontzettend veel kunstenaars, waaronder veel experimentele en internationale. De creativiteit die vernieuwende kunstenaars binnenbrengen dreigt totaal verloren te gaan, terwijl dat net brandstof is voor onze kunsten,' klaagt Brussels Parlementslid Stoops aan.
Daarbij komt dat de sector zelf de onmogelijke taak krijgt om te beoordelen wie wel of niet kan rekenen op financiering. 'De beoordelingscommissies zijn samengesteld door mensen uit de sector zelf. Zij krijgen de verscheurende opdracht om te gaan bepalen wie een kruimel van de armzalige koek krijgt en wie niet. Moeten beslissen of je collega volgend jaar nog een inkomen heeft: het is gewoonweg pervers,' hekelt Meuleman.
'Bovendien zijn er geen duidelijke richtlijnen voor de commissies over hoe ze de aanvragen moeten behandelen. Of je nog kan rekenen op subsidies of niet, wordt zo Russische roulette. Jambon moet ingrijpen en zijn beleid bijstellen, of er dreigt een slagveld', besluit Meuleman.
