Pensioenen: ons standpunt

Gedaan met armoede bij gepensioneerden. We voeren een basispensioen in: iederéén krijgt minstens een pensioen op de armoedegrens. Momenteel is dat 1.287 euro voor alleenstaanden. Je hebt er altijd recht op, onafhankelijk van je loopbaan. Het enige wat telt, is hoe lang je in België hebt geleefd.

Per gewerkt of gelijkgesteld jaar krijg je een extra stuk wettelijk pensioen. Hoe langer je hebt gewerkt en hoe meer je verdiende, hoe hoger dit supplement. De hoogste pensioenen toppen we af.

Van Groen mag je met pensioen na 42 loopbaanjaren, ofwel op de wettelijke pensioenleeftijd: wat het eerste komt. We schaffen de leeftijdsgrens voor vervroegd pensioen af. Periodes van werkloosheid, ziekte en zorgverlof tellen als loopbaanjaren. Zware loopbaanjaren wegen sterker door, zodat je sneller aan 42 loopbaanjaren komt. Om te evalueren of een job zwaar is, baseren we ons op alle jobkenmerken: zowel fysieke als psychische, zowel verzwarende als verlichtende kenmerken. We erkennen dus ook mentale en emotionele belasting als volwaardig criterium voor zwaar werk.

De wettelijke en aanvullende pensioenen van partners tellen we samen en verdelen we eerlijk over de twee, voor de duur van het huwelijk of samenlevingscontract. Zo wordt de partner die wat minder werkt om bijvoorbeeld voor de kinderen te zorgen, niet afgestraft in het pensioen.

De meerkost van het basispensioen vangen we op door de gezins- en echtscheidingspensioenen uit te doven. Ook de onrechtvaardige verschillen tussen de pensioenen van zelfstandigen, werknemers en ambtenaren werken we weg. Het basispensioen is ook een administratieve vereenvoudiging, waardoor we heel wat kosten besparen.

Aanvullende pensioenen blijven voor Groen aanvullend. We bouwen de fiscale prikkels voor pensioensparen af en investeren de opbrengst in een sterker wettelijk pensioen. In afwachting pleiten we voor een  verduurzaming van de pensioenfondsen. Want ook hier is solidariteit met de volgende generaties cruciaal. Wij willen weg van pensioenfondsen die investeren in sectoren die schadelijk zijn voor mens en milieu. Dit geld moet net geïnvesteerd worden in projecten die het welzijn van de mensen bevorderen, zoals groene energie en de circulaire economie.

We voeren deze pensioenhervorming geleidelijk door, uiteraard met respect voor verworven rechten. We nemen niemand iets af. In afwachting van de volledige uitrol, pakken we wel al de te lage pensioenen aan door de Inkomensgarantie voor Ouderen op te trekken tot de armoedegrens en ze echt automatisch toe te kennen. En we maken de pensioenen welvaartsvast: ze evolueren systematisch mee met de algemene welvaart van de bevolking.

Wij willen prioritair werk maken van het wegwerken van het historisch onevenwicht tussen mannen en vrouwen: vrouwen hebben heel vaak lagere pensioenen, minder aanvullende pensioenen, verrichten vaker informele arbeid in het huishouden, nemen meer zorgtaken op, enz. Elk element in de pensioenhervorming moet afgetoetst worden aan een gendertoets (="gender mainstreaming"). Zo kan de ongelijkheid niet groter worden, en wordt de kloof eindelijk dichtgereden.  Zo willen we bijvoorbeeld dat deeltijds werk sterker doorweegt in de berekening van het minimumpensioen. Zo wordt rekening gehouden met de ongelijke loopbanen van mannen en vrouwen, en erkennen we dat het onbetaalde werk dat vrouwen doorgaans vaker opnemen ook essentieel is voor onze maatschappij.

Daarnaast willen we ook de ongelijke behandeling van gehuwden en wettelijk samenwonenden bij de toekenning van pensioenen aanpakken. Voor die laatste groep is er wettelijk niets geregeld. Dat moet veranderen. Het is erg gedateerd en ronduit discriminerend dat alleen gehuwden een overlevingspensioen of een overgangsuitkering krijgen als hun partner sterft.

Door onder andere langer te werken, kunnen we onze pensioenen betaalbaar houden. Maar het moet natuurlijk wel voor iedereen haalbaar blijven. De sleutel ligt bij gezonde jobs en gezonde loopbanen. We maken éérst loopbanen beter werkbaar, dan volgt langer werken wel. Door de lasten op arbeid te verschuiven naar de grootste vermogens en vervuiling, creëren we nieuwe inkomsten voor de sociale zekerheid en tegelijk duurzame jobs voor jong en oud.