Zondag 9 juni 2024

Op 9 juni 2024 trekken we opnieuw naar de stembus. Die dag zijn er verschillende verkiezingen:

👉 Europese verkiezingen: we kiezen een nieuw Europees Parlement

👉 Federale verkiezingen: we kiezen een nieuwe Kamer van Volksvertegenwoordigers

👉 Regionale verkiezingen: afhankelijk van de regio waar je woont kan je ook je stem uitbrengen voor het Vlaams Parlement, het Waals Parlement, het Brussels Hoofdstedelijk Parlement of het Parlement voor de Duitstalige Gemeenschap. Het Parlement voor de Franstalige Gemeenschap wordt samengesteld uit alle Waalse parlementsleden aangevuld met 19 Franstalige leden uit het Brussels Hoofdstedelijk Parlement.

Zondag 13 oktober 2024

Op 13 oktober 2024 zijn er Gemeenteraadsverkiezingen. Op die dag stemmen we ook voor de Provincieraad (niet in Brussel) en in Antwerpen ook voor de Districtsraad.

Op zondag 9 juni zijn er verkiezingen voor het Vlaams Parlement, de federale Kamer, het Europees Parlement (en als je in Brussel woont ook het Brussels Parlement). Op zondag 13 oktober vinden de verkiezingen voor de gemeente-, provincie- en (in Antwerpen) districtsraad plaats.

Maar hoe doe je dat precies? Misschien ga je voor de eerste keer stemmen? Misschien weet je niet meer precies hoe dat zit? We zetten het hier nog eens graag op een rijtje. 

In België kan je op twee manieren stemmen:

• Met potlood en papier
• Met een stemcomputer

Hoe er in jouw gemeente wordt gestemd, kan je hier ontdekken.

Stemmen met potlood en papier

👉 Op de dag van de verkiezingen ga je met je oproepingsbrief en identiteitskaart naar het stembureau dat op je brief staat.

👉 Na registratie krijg je drie stemformulieren: eentje voor het Europees Parlement, eentje voor de federale Kamer en eentje voor het Vlaams Parlement en/of het Brussels parlement.

👉 Je kan stemmen op één lijst of op meerdere kandidaten van dezelfde lijst.

👉 Als je akkoord gaat met de volgorde van de kandidaten dan stem je op de lijst door het bolletje bovenaan te kleuren. Als je graag bepaalde kandidaten een extra duwtje in de rug geeft, dan kan je ook het bolletje naast hun naam kleuren. Opgelet! Je stem wordt ongeldig als je op kandidaten van verschillende lijsten stemt.

👉 Elke partij heeft ook een lijst met opvolgers. Wanneer een verkozen parlementslid zijn of haar mandaat niet opneemt, of later afstaat, dan neemt een opvolger zijn of haar plaats in. Ook opvolgers kan je een duwtje in de rug geven met een voorkeurstem.

👉 Als je klaar bent, vouw je de stemformulieren op en stop je ze in de stembus.

Stemmen met een stemcomputer

👉 Op de dag van de verkiezingen ga je met je oproepingsbrief en identiteitskaart naar het stembureau dat op je brief staat.

👉 Na registratie krijg je een chipkaart. Daarna ga je het stemhokje in, waar je de chipkaart in de stemcomputer steekt.

👉 Je stemt eerst voor het Europees Parlement, dan voor de federale Kamer en tot slot voor het Vlaams Parlement. Woon je in Brussel, stem je voor het Brussels Parlement. Kies je voor de Nederlandse taalgroep, stem je vervolgens ook voor het Vlaams Parlement.

👉 Je kan stemmen op één lijst of op meerdere kandidaten van dezelfde lijst.

👉 Als je akkoord gaat met de volgorde van de kandidaten dan stem je op de lijst door het bolletje bovenaan te kleuren. Als je graag bepaalde kandidaten een extra duwtje in de rug geeft, dan kan je ook het bolletje naast hun naam kleuren. Handig! Met een stemcomputer kan je niet ongeldig stemmen.

👉 Elke partij heeft ook een lijst met opvolgers (met uitzondering van het Brussels Parlement). Wanneer een verkozen parlementslid zijn of haar mandaat niet opneemt, of later afstaat, dan neemt een opvolger zijn of haar plaats in. Ook opvolgers kan je een duwtje in de rug geven met een voorkeurstem.

👉 Als je je stem bevestigd hebt, drukt de computer een stembiljet af. Dat vouw je op met de bedrukte kant naar binnen. Je chipkaart geef je aan de medewerkers van het stemlokaal en je stembiljet scan je in en stop je in de stembus.

Ten laatste twee weken voor de verkiezingen ontvang je op je domicilieadres je oproepingsbrief. Daarop staat in welk stemlokaal je moet gaan stemmen en hoe lang dat lokaal open is.

Je kan niet ergens anders of op een ander tijdstip gaan stemmen. Als je bijvoorbeeld studeert in een andere stad, zal je dus die dag naar je domiciliegemeente moeten gaan om je stem uit te brengen.

Als je in het buitenland bent, moet studeren of ziek bent, kan je wel iemand een volmacht geven.

Als Belg in het buitenland kan je op verschillende manieren stemmen. Meer info vind je hier.

België wordt opgedeeld in verschillende kieskringen. De kandidaten voor Groen voor de verkiezingen van 9 juni kan je hier per provincie bekijken. In Antwerpen kan je dus bijvoorbeeld niet voor Oost-Vlaamse kandidaten zoals Petra De Sutter stemmen. Voor de Europese verkiezingen is dit anders: je kan in heel Vlaanderen en in Brussel voor dezelfde Groen-kandidaten stemmen.

Nadia legt kort de kieskringen en zetelverdeling uit:

Ben je 16 of 17 jaar? 

• In 2024 is er voor het eerst stemrecht voor jongeren van 16 en 17 jaar
• Dit geldt enkel voor de Europese verkiezingen
• Er is opkomstplicht
• Meer info over stemmen als 16- of 17-jarige vind je hier

Ben je Belg en minstens 18 jaar?

• Opkomstplicht voor de Europese, Federale en Regionale verkiezingen
• Op de dag van de verkiezingen ga je naar het stembureau met je oproepingsbrief en identiteitskaart
• Er is geen stemplicht, je kan ook blanco stemmen
• In Vlaanderen is er stemrecht voor de lokale verkiezingen. Je bent dus niet langer verplicht om naar het stembureau te gaan voor de Gemeenteraads- en Provincieverkiezingen.

Ben je EU-burger en woon je België?

• Je kan deelnemen aan de Europese verkiezingen. Nam je nog niet eerder deel aan de Europese verkiezingen? Registreer je dan ten laatste op 31 maart 2024 of vraag het formulier C/1 op in je gemeentehuis.
• Je kan ook deelnemen aan de Gemeenteraadsverkiezingen (en in stad Antwerpen ook de districtsraadverkiezingen) op voorwaarde dat je ten laatste op 1 augustus 2024 in het bevolkingsregister van je gemeente bent ingeschreven. Heldere info hierover vind je ook op https://www.ikstemook.be/.

Ben je geen EU-burger en woon je al minstens 5 jaar in België?

• Je kan deelnemen aan de Gemeenteraadsverkiezingen (en in stad Antwerpen ook de districtsraadverkiezingen)
• Registratie is vereist. Registreer je ten laatste op 31 juli, online of in je gemeentehuis.

Ben je Belg en woon je in het buitenland?

• Je kan deelnemen aan de Europese en Federale verkiezingen.
• Neem contact op met je consulaat om na te kijken of je ingeschreven bent als kiezer. Tot 29 februari 2024 kan je je registreren als kiezer.
• Stemmen doe je persoonlijk of per volmacht in België op 9 juni of persoonlijk (of per volmacht) in je consulaat op 5 juni 2024. Je kan ook per brief stemmen.
• Europees kan je op twee manieren deelnemen aan de Europese verkiezingen: ofwel stem je op een lijst van de EU-lidstaat waar je woont ofwel op een Belgische lijst.
• Registratie is vereist

In België is er voor de verkiezingen van 9 juni opkomstplicht voor iedereen vanaf 18 jaar:

• Voor de Europese verkiezingen (vanaf 16 jaar)
• Voor de federale verkiezingen
• Voor de Vlaamse verkiezingen

Stemmen is niet verplicht, je kan ook een blanco stem uitbrengen.

Er is sprake van stemrecht (geen opkomstplicht) voor de lokale verkiezingen van 13 oktober voor gemeente-, provincie- en districtsraad in Vlaanderen (opgelet: in Brussel en Wallonië is er wel opkomstplicht)

In België is er stemplicht voor de verkiezingen van 9 juni. Elke Belg ouder dan 18 jaar moet verplicht gaan stemmen. Daag je niet op, dan riskeer je een boete.

In sommige gevallen kan je iemand anders een volmacht geven om in jouw plaats te gaan stemmen. De meest voorkomende redenen zijn medische redenen, studies of een verblijf in het buitenland.

Zo geef je een volmacht

1. Controleer of je een goede reden hebt om een volmacht te geven en bereid het attest voor. Doe dit op voorhand, want voor sommige attesten (bijvoorbeeld vakantie) moet je naar het gemeentehuis.
   
   
2. Kies wie er in jouw plaats mag gaan stemmen. De volmachtkrijger moet zelf stemgerechtigd zijn, in hetzelfde Gewest wonen en kan zelf maar een volmacht uitoefenen voor maximum één persoon.
   
   
3. Vul het juiste volmachtformulier in.
   
   
4. De volmachtkrijger gaat op zondag 9 juni naar jouw stemlokaal en neemt onderstaande documenten mee. Als de volmachtkrijger niet in hetzelfde stemlokaal moet gaan stemmen als jij, moet die dus naar twee stemlokalen. Belangrijk: de persoon moet eerst zelf stemmen en kan pas daarna jouw stem uitbrengen.
   Wat brengt de volmachtkrijger mee:
   • Het volmachtformulier
   • Het attest
   • Jouw oproepingsbrief
   • Diens eigen oproepingsbrief
   • Diens eigen identiteitskaart

In België is er stemplicht voor de verkiezingen van 9 juni. Elke Belg ouder dan 18 jaar moet verplicht gaan stemmen. Ga je niet naar het stembureau, dan riskeer je een boete.

In sommige gevallen kan iemand anders in jouw plaats gaan stemmen. Je geeft die persoon dan een volmacht.

In deze gevallen mag je een volmacht geven

👉 Je bent om medische redenen niet in staat om naar het stembureau te gaan. Je hebt dan een medisch attest nodig. Opgelet: een dokter die zelf kandidaat is, mag dit attest niet uitreiken.

👉 Je bent om beroepsredenen in het buitenland. Je hebt dan een attest van je werkgever nodig. Ook je gezinsleden of partner die met jou in het buitenland verblijven, mogen dit attest gebruiken voor hun volmacht.

👉 Je verblijft om privéredenen in het buitenland. Je moet dan naar het gemeentehuis met de nodige bewijsstukken, bijvoorbeeld reistickets, of ondertekent er een verklaring op erewoord.

👉 Je moet werken op verkiezingsdag. Je hebt dan een attest van je werkgever nodig.

👉 Je bent schipper, marktkramer of kermisreiziger. Je moet dan naar het gemeentehuis voor een attest. Ook je gezinsleden die met je samenwonen, mogen dit attest gebruiken voor hun volmacht.

👉 Je bent student en kan om studieredenen niet naar het stembureau gaan. Je hebt een attest van je school nodig.

👉 Je kan niet naar het stembureau gaan omwille van je geloofsovertuiging. Je hebt een attest van de religieuze overheid nodig.

👉 Je bent door een rechterlijke maatregel in een toestand van vrijheidsbeneming. Je hebt een attest van je inrichting nodig. Je bent niet verplicht om een volmacht te geven.

Als je niet voldoet aan deze voorwaarden, kan je alsnog om een uitzondering vragen aan de vrederechter. Op het gemeentehuis kan je de contactgegevens verkrijgen van jouw vrederechter. 

Behalve het attest moet je ook het volmachtformulier invullen. Hier lees je alles over volmacht geven.

Kan je niet komen stemmen op zondag 9 juni of zondag 13 oktober?

Geen probleem, je stem hoeft niet verloren gaan. In sommige gevallen kan je iemand volmacht geven om voor jou te stemmen.

Er zijn wel enkele voorwaarden:

• Je kan enkel een volmacht geven aan iemand die in hetzelfde Gewest woont. Met andere woorden: Vlamingen enkel aan Vlamingen en Brusselaars enkel aan Brusselaars.
• Belgen kunnen géén volmacht geven aan niet-Belgen, want EU-burgers zonder de Belgische nationaliteit kunnen na registratie enkel stemmen voor het Europees Parlement..
• De persoon aan wie jij een volmacht geeft, mag enkel stemmen voor zichzelf en voor jou. Een persoon mag dus maximum voor twee personen stemmen.
• Deze persoon moet naar jouw stembureau gaan om jouw stem uit te brengen, dus je kiest best iemand die in de buurt woont.

> Hoe geef je een volmacht? >

Dat kan. Wanneer je op de dag van de verkiezingen moet studeren, kan je iemand een volmacht geven om in jouw plaats te gaan stemmen.

Hoe doe ik dat?

Je bezorgt de persoon die je een volmacht wil geven:

• een ingevuld volmachtformulier (dat kan je hier downloaden)
• een attest van jouw hogeschool, universiteit of middelbare school

De persoon aan wie je volmacht geeft, neemt deze documenten mee naar jouw stemlokaal. Mogelijk is dat een ander stembureau dan dat van de persoon zelf. Lees hier alles nog eens na over volmacht geven.

Wie kan ik een volmacht geven?

De persoon aan wie je een volmacht geeft kan je vrij kiezen, maar:

• de persoon moet zelf stemgerechtigd zijn
• mag maar één volmacht uitvoeren

Meer info over aan wie je volmacht kan geven, vind je hier.

Maak er tijdig werk van, zodat je in alle rust kan studeren op verkiezingsdag. Er is geen opkomstplicht voor de Europese verkiezingen als je 16 of 17 jaar bent.

Meer info over stemmen per volmacht:

Ben je op reis op verkiezingsdag (of om andere privéredenen in het buitenland)? Dan kan je iemand anders in jouw plaats laten stemmen. Je kan met andere woorden iemand 'volmacht' geven.

Hoe ga je te werk?

• Ga naar het gemeentehuis voor een attest van een tijdelijk verblijf in het buitenland.
• Daar geef je de nodige bewijsstukken af, bijvoorbeeld reistickets, of teken je een verklaring op erewoord.
• Je vult er ook het volmachtformulier in. Meer info hierover vind je hier.

Zal je in het buitenland zijn voor je werk? Ook dan moet je iemand een volmacht geven om in jouw plaats te stemmen. Vraag daarvoor een attest van je werkgever als bewijs.

Aan wie kan je volmacht geven?

Dat kan aan eender welke kiezer die voor dezelfde verkiezing stemrecht heeft. Meer info over wie je volmacht kan geven, vind je hier.

Wat moet die persoon (de 'volmachtkrijger') meenemen naar het stembureau?

Om voor jou te kunnen stemmen, moet de volmachtkrijger op de dag van de verkiezingen in het bezit te zijn van:

1. het door jou ingevulde volmachtformulier (zie 'hoe ga je te werk' bovenaan)
2. jouw attest van tijdelijk verblijf in het buitenland (zie 'hoe ga je te werk' bovenaan)
3. jouw oproepingsbrief
4. hun eigen identiteitskaart
5. hun eigen oproepingsbrief (met het bewijs dat die persoon al heeft gestemd)

Opgelet: op vakantie in België?

Er zijn jammer genoeg geen wettelijke bepalingen om te stemmen bij volmacht wanneer je op vakantie bent binnen België. Je kan je afwezigheid laten wettigen door de vrederechter die bevoegd is voor jouw gemeente. Voeg documenten toe die bewijzen dat je op vakantie bent op de dag van de verkiezingen. Als de vrederechter jouw argumenten aanvaardt, bent je gewettigd afwezig.

Merci!

Goed dat je de moeite neemt om dit uit te zoeken. Jouw stem is belangrijk en dit jaar staat er veel op het spel. Benieuwd naar onze standpunten?

> Ontdek ons verhaal

Als je op verkiezingsdag moet werken, kan je iemand een volmacht geven om in jouw plaats te stemmen.

Je hebt een attest nodig van je werkgever en je moet het volmachtformulier invullen. Meer info over volmacht geven vind je hier.

Lees hier meer over de voorwaarden om volmacht te kunnen geven en bekijk hier aan wie je volmacht kan geven.

Als je om medische redenen niet naar het stembureau kan gaan, kan je iemand een volmacht geven om in jouw plaats te stemmen.

Je hebt een doktersattest nodig en je moet het volmachtformulier invullen. (Opgelet: een dokter die opkomt voor de verkiezingen mag dit attest niet uitreiken).

Een volmacht is een overeenkomst tussen twee personen, de volmachtkrijger en de volmachtgever. De volmachtgever vult het volmachtformulier in en beide personen ondertekenen het document. Het attest dat bewijst dat je niet zelf kan gaan stemmen wordt bijgevoegd.

Aan wie je een volmacht kan geven, lees je hier.

Om te kunnen stemmen bij volmacht moet de volmachtkrijger op de dag van de verkiezingen in het bezit zijn van:

• het door beide personen ingevulde en ondertekende volmachtformulier
• het doktersattest
• de identiteitskaart van de zieke
• de eigen oproepingsbrief (met het bewijs dat je reeds hebt gestemd)
• de oproepingsbrief van de zieke

Bij elke verkiezing doet de overheid beroep op gewone burgers om de stembureaus te bemannen. Voor de rol van bijzitter kan iedereen worden opgeroepen. Je kan dit niet weigeren. Als je niet komt opdagen, kan je een boete krijgen. Maar in alle eerlijkheid, het is wel best leuk om te doen hoor. Heel wat mensen geven zich zelfs spontaan op als bijzitter!

Maar wat als je je die dag niet kan vrijmaken als bijzitter?

Wanneer je echter een goede reden hebt, kan je vrijgesteld worden. Bijvoorbeeld omdat je moet werken of in het ziekenhuis ligt. Er is geen vastgelegde lijst van geldige redenen om te worden vrijgesteld van het bijzitterschap: de kantonvoorzitter beslist of jouw reden voldoende is. Wanneer je wordt opgeroepen als bijzitter en niet kan, moet je dat binnen de 48 uur laten weten aan de kantonvoorzitter. Wanneer je op de ochtend van de verkiezing ziek wakker wordt, moet je dit ook melden en een medisch attest voorzien. 

Word je opgeroepen als plaatsvervangend bijzitter? Ook dan moet je je 's ochtends aanmelden bij het stem- of telbureau. Als er niet genoeg bijzitters komen opdagen, kan jou gevraagd worden om te blijven. Mochten er dan nog steeds niet genoeg bijzitters zijn, kan men de eerste kiezers die komen opdagen vragen om te blijven en die rol op te nemen.

Je moet stemmen op de plaats waar je domicilie was op 1 april 2024. Je vindt het stemlokaal op je oproepingsbrief. Als je sinds april verhuisd bent, moet je nog in je vorige gemeente stemmen.

Goed om weten: je kan dan wel een terugbetaling aanvragen voor de reiskosten tussen de twee gemeenten. Reis je met de trein, dan kan je op 9 juni een gratis biljet voor een rit in 2de klasse krijgen. De procedure voor de terugbetaling van reiskosten op verkiezingsdag vind je hier.

Blanco stemmen betekent dat je ervoor kiest om geen enkele kandidaat of partij te steunen. Je laat het stemformulier dus leeg.

Er blijven geen lege zetels over in het parlement: zetels worden verdeeld volgens de verhouding van het aantal stemmen dat ze hebben gekregen. Door blanco te stemmen, bevestig je dus eigenlijk de bestaande verhoudingen. Zo krijgen de grotere partijen dus nog meer zetels. Je laat als blanco stemmer de andere kiezers dus bepalen wie de verkiezingen wint.

Wil je liever zorgen voor echte verandering? Bekijk zeker eens waar Groen ovoor staat.

Ben je EU-burger en woon je België?

• Je kan deelnemen aan de Europese verkiezingen
• Je kan ook deelnemen aan de Gemeenteraadsverkiezingen op voorwaarde dat je minstens 5 jaar in België woont. Als je in Antwerpen woont, mag je naast de gemeenteraad ook mee de stadsdistrictraad verkiezen.
• Nam je nog niet eerder deel aan de Europese verkiezingen? Registreer je dan ten laatste op 31 maart 2024 of vraag het formulier C/1 op in je gemeentehuis.

Voor de verkiezingen van 9 juni moet de registratie (het inschrijven op de kiezerslijst van de gemeente waar je jouw hoofdverblijfplaats hebt) ten laatste op 31 maart 2024 gebeuren. Dit kan online  of via het formulier C/1 dat je kan opvragen bij je gemeentebestuur. Om je te kunnen registreren moet je ingeschreven zijn in het bevolkingsregister of vreemdelingenregister van de gemeente waar je verblijft.

Ben je geen EU-burger en woon je al minstens 5 jaar in België?

• Je kan deelnemen aan de Gemeenteraadsverkiezingen. Als je in Antwerpen woont, mag je naast de gemeenteraad ook mee de stadsdistrictraad verkiezen
• Registreer je ten laatste op 31 juli 2024 via het formulier C/1 of vraag het op in je gemeentehuis.

Belgen die in het buitenland wonen, kunnen op 9 juni stemmen voor:

• de Federale verkiezingen
• de Europese verkiezingen

Om deel te kunnen nemen aan de federale verkiezingen moet je:

• ingeschreven zijn in de bevolkingsregisters van een Belgische ambassade of consulaat
• geregistreerd zijn als kiezer

Om deel te nemen aan de Europese verkiezingen moet je enkel geregistreerd zijn als kiezer. Ofwel stem je op een lijst van de EU-lidstaat waar je woont ofwel op een Belgische lijst.

Neem contact op met je consulaat om na te kijken of je ingeschreven bent als kiezer. Tot 29 februari 2024 kan je je registreren als kiezer.

Stemmen doe je persoonlijk of per volmacht in België op 9 juni of persoonlijk (of per volmacht) in je consulaat op 5 juni 2024. Je kan ook per brief stemmen.

Op 9 juni 2024 kunnen ook 16- en 17-jarigen in ons land stemmen voor de Europese parlementsverkiezingen. Een mooie realisatie van de groenen in de federale regering, een goede zaak voor de democratie, een goede zaak voor de jongere generaties! 

Ben je Belg en minstens 16 jaar in juni?

Laat je horen, ga stemmen! Er is opkomstplicht. Je krijgt tijdig een oproepingsbrief in de bus. Hier op staat in welk stembureau je wanneer kan gaan stemmen. Breng je oproepingsbrief en je identiteitskaart zeker mee naar het stembureau.

Ken je jongeren die in juni 16 zullen zijn?

Moedig hen aan om zich goed te informeren en hun stem uit te brengen. Zo kan je mee bepalen wie er in het parlement komt en dus over wetten beslist. Elke stem telt!

Ga je op 9 juni of 13 oktober 2024 voor de eerste keer stemmen? Super!
Hier vind je alles wat je moet weten.

Waarom moet ik stemmen?

• Met jouw stem bepaal je mee wie gaat regeren in ons land (of in Europa). Iets om over na te denken dus.
• In België is er opkomstplicht. Op de dag van de verkiezingen word je dus verwacht in het kiesbureau. Een uitzondering hierop zijn de lokale verkiezingen van 13 oktober, waarvoor de opkomstplicht werd afgeschaft.
• Er is geen stemplicht. Je kan ook blanco stemmen.

Waarvoor moet ik stemmen op 9 juni 2024?

• Europese verkiezingen: we kiezen een nieuw Europees Parlement
• Federale verkiezingen: we kiezen een nieuwe Kamer van Volksvertegenwoordigers
• Vlaamse verkiezingen: we kiezen een nieuw Vlaams Parlement
• Als je in Brussel woont, stem je ook voor het Brussels Parlement

Waarvoor moet ik stemmen op 13 oktober 2024?

• Gemeenteraadsverkiezingen
• Provincieraadsverkiezingen (in Vlaanderen en Wallonië)
• Stadsdistrictraadverkiezingen (in Antwerpen)

Waar moet ik stemmen?

• Stemmen doe je in de gemeente waar je woont (waar je gedomicilieerd bent).
• Twee weken voor de verkiezingen krijg je een oproepingsbrief. Hierop staat het kiesbureau en stemlokaal waar je moet stemmen.

Hoe moet ik stemmen?

• Op de dag van de verkiezingen ga je met je oproepingsbrief en identiteitskaart naar het kiesbureau.
• Afhankelijk van waar je woont, stem je met potlood en papier of via een stemcomputer. 

Wat als ik niet kan gaan stemmen?

• Je kan in sommige gevallen een volmacht geven aan iemand anders. Die persoon zal dan in jouw plaats naar het stembureau gaan.

Hoe er in jouw gemeente wordt gestemd, kan je hier ontdekken.

Gevonden? Hier lees je hoe je geldig kan stemmen met potlood en papier of stemmen met stemcomputer.

Stemmen in Brussel verloopt ook ietsje anders, daarover lees je hier meer: Stemmen in het Brussels Gewest.

Hoe er in jouw gemeente wordt gestemd, kan je hier ontdekken.

Gevonden? Hier lees je hoe je kan stemmen met potlood en papier of stemmen met stemcomputer.

Op zondag 9 juni zijn er verkiezingen voor het Vlaams Parlement, de federale Kamer, het Europees Parlement (en als je in Brussel woont ook het Brussels Parlement). Op zondag 13 oktober vinden de lokale verkiezingen plaaas.

Wordt er in jouw gemeente gestemd met  pen en papier of met een stemcomputer? Dat kan je hier ontdekken.

Maar hoe doe je dat juist, stemmen met een stemcomputer?

👉 Op de dag van de verkiezingen ga je met je oproepingsbrief en identiteitskaart naar het stembureau dat op je brief staat.

👉 Na registratie krijg je een chipkaart. Daarna ga je het stemhokje in, waar je de chipkaart in de stemcomputer steekt.

👉 Je stemt eerst voor het Europees Parlement, dan voor de federale Kamer, dan (waar van toepassing) voor het Brussels Parlement en tot slot voor het Vlaams Parlement. Over stemmen in Brussel vind je hier meer info.

👉 Je kan stemmen op één lijst of op meerdere kandidaten van dezelfde lijst. Op 9 juni heeft Groen lijstnummer 15.

👉 Als je akkoord gaat met de volgorde van de kandidaten, dan stem je op de lijst door het bolletje bovenaan te kleuren (= lijststem). Als je graag bepaalde kandidaten een extra duwtje in de rug geeft (= voorkeurstem), dan kan je ook het bolletje naast hun naam kleuren. Opgelet! Je mag niet op kandidaten van verschillende lijsten stemmen. Wel mag je voor de Vlaamse, Federale en Europese verkiezing op 3 verschillende partijen stemmen.

👉 Elke partij heeft ook een lijst met opvolgers. Wanneer een verkozen parlementslid zijn of haar mandaat niet opneemt, of later stopzet, dan neemt een opvolger zijn of haar plaats in. Ook opvolgers kan je een duwtje in de rug geven met een voorkeurstem.

👉 Je kan als je dat wil ook blanco stemmen. Let wel op: daarmee maak je de grotere partijen gewoon groter. Bekijk hier wat er gebeurt als je blanco stemt.

👉 Als je je stem bevestigd hebt, drukt de computer een stembiljet af. Dat vouw je op met de bedrukte kant naar binnen. Je chipkaart geef je aan de medewerkers van het stemlokaal en je stembiljet scan je in en stop je in de stembus.

Op zondag 9 juni zijn er verkiezingen voor het Vlaams Parlement, de federale Kamer, het Europees Parlement (en als je in Brussel woont ook het Brussels Parlement). Op zondag 13 oktober vinden de lokale verkiezingen plaaas.

Wordt er in jouw gemeente gestemd met pen en papier of met een stemcomputer? Dat kan je hier ontdekken.

Maar hoe doe je dat juist, stemmen met potlood en papier?

👉 Op de dag van de verkiezingen ga je met je oproepingsbrief en identiteitskaart naar het stembureau dat op je oproepingsbrief staat.

👉 Na het registreren krijg je drie stemformulieren: eentje voor het Europees Parlement, eentje voor de federale Kamer en eentje voor het Vlaams Parlement (als je in Vlaanderen woont).

👉 Je stemt op 9 juni eerst voor het Europees Parlement, dan voor de federale Kamer, dan (waar van toepassing) voor het Brussels Parlement en tot slot voor het Vlaams Parlement. Over stemmen in Brussel vind je hier meer info.

👉 Je kan stemmen op één lijst en/of op één of meerdere kandidaten van dezelfde lijst. Op 9 juni heeft Groen lijstnummer 15.

👉 Als je akkoord gaat met de volgorde van de kandidaten, dan stem je op de lijst door het bolletje bovenaan te kleuren (= lijststem). Als je graag bepaalde kandidaten een extra duwtje in de rug geeft (= voorkeurstem), dan kan je ook het bolletje naast hun naam kleuren. Opgelet! Je stem wordt ongeldig als je op kandidaten van verschillende lijsten stemt. Wel mag je voor de Vlaamse, Federale en Europese verkiezing op 3 verschillende partijen stemmen.

👉 Elke partij heeft ook een lijst met opvolgers. Wanneer een verkozen parlementslid zijn of haar mandaat niet opneemt, of later stopzet, dan neemt een opvolger zijn of haar plaats in. Ook opvolgers kan je een duwtje in de rug geven met een voorkeurstem.

👉 Je kan als je dat wil ook blanco stemmen. Let wel op: daarmee maak je de grotere partijen gewoon groter. Bekijk hier wat er gebeurt als je blanco stemt.

👉 Kleur niet buiten het bolletje en breng geen andere markeringen aan op het stembiljet, anders wordt je stem helaas ongeldig.

👉 Als je klaar bent, vouw je de stemformulieren op en stop je ze in de stembus.

Op zondag 9 juni 2024 zijn het verkiezingen voor het Brussels Parlement, het Vlaams Parlement, de federale Kamer en het Europees Parlement.

Gaan stemmen is best spannend, niet? Zeker als je beseft hoe belangrijk je stem is voor de toekomst van ons land. Enkel met Groen kies je voor een eerlijk klimaatbeleid dat iedereen meeneemt, goede betaalbare zorg en eerlijke kansen voor iedereen.

Stemmen is gelukkig niet moeilijk. Zo kan je helemaal focussen op de beslissing wie jou mag vertegenwoordigen.

Zo stem je in het Brussels Gewest

Opgelet: deze procedure geldt voor het Brussels Gewest, waar er overal digitaal wordt gestemd. Woon je ergens anders? Klik dan door naar de overzichtspagina.

• Ten laatste twee weken voor de verkiezingen ontvang je op je domicilieadres je oproepingsbrief. Daarop staat in welk stemlokaal je moet gaan stemmen en hoe lang dat lokaal open is. Als je in het buitenland of bent, moet werken of studeren, kan je iemand een volmacht geven.
  
  
• In het kieslokaal zullen ze je registreren met je identiteitskaart en je oproepingsbrief. Vergeet die dus niet!
  
  
• Na het registreren krijg je een chipkaart. Daarna ga je het beruchte stemhokje in, waar je de chipkaart in de stemcomputer steekt.
• Eerst kies je je taal. Dit gaat puur over de begeleidende teksten op het scherm en is geen keuze voor de lijsten!
  
  
• Je kan Groen maar liefst vier keer steunen! Je stemt eerst voor het Europees Parlement, dan voor de federale Kamer, dan voor het Brussels Parlement en tot slot voor het Vlaams Parlement.
  
  
• Voor je stemt voor het Europees Parlement, moet je kiezen tussen de lijsten van het Nederlandse of Franse kiescollege. Kies voor de lijsten van het Nederlandse kiescollege als je voor Groen in het Europees Parlement wil stemmen. Je kan stemmen op één lijst of op één of meerdere kandidaten van dezelfde lijst. Als je akkoord gaat met de volgorde van de kandidaten, dan stem je op de lijst door het bolletje bovenaan te kleuren. Als je graag bepaalde kandidaten een extra duwtje in de rug geeft, dan kan je het bolletje naast hun naam kleuren. Superhandig: met een stemcomputer kan je niet ongeldig stemmen.
  
  
• In Brussel delen we voor de federale Kamer een lijst met Ecolo en moet je dus geen college op basis van taal kiezen. Groen-kandidaten zijn onder andere lijsttrekker Tinne Van der Straeten en Pieterjan Vandenboer.
  
  
• Voor je stemt voor het Brussels Parlement, moet je wel weer kiezen tussen de lijsten van de Nederlandse of de Franse taalgroep. Je keuze bepaalt welke lijsten je te zien krijgt voor het Brussels Parlement, maar ook of je nadien nog voor het Vlaams Parlement kan stemmen! Kies dus voor de Nederlandse taalgroep als je voor Groen in het Brussels en Vlaams Parlement wil stemmen.
  
  
• Voor het Brussels Parlement zijn er geen opvolgers: daar neemt gewoon de volgende kandidaat op de lijst de zetel op.

• Je kan als je dat wil ook blanco stemmen. Let wel op: daarmee maak je de grotere partijen gewoon groter. Bekijk hier wat er gebeurt als je blanco stemt.

• Als je je stem bevestigd hebt, drukt de computer een stembiljet af. Dat vouw je op met de bedrukte kant naar binnen. Je chipkaart geef je aan de medewerkers van het stemlokaal en je stembiljet scan je in en stop je in de stembus.

Met een lijststem geef je aan dat je akkoord bent met de voorgestelde volgorde van de kandidaten en opvolgers. Voor de lokale en provinciale verkiezingen van 13 oktober 2024 levert de positie op de lijst geen voordeel meer op. De zetels in de gemeenteraad zullen naar de kandidaten met de meeste voorrangstemmen gaan, ongeacht hun plaats op de lijst.

Daarnaast heb je een voorkeurstem (voorrangstem of naamstem). Dit is een stem voor een specifieke kandidaat of kandidaten.

Op zondag 9 juni 2024 trekken we opnieuw naar de stembus. Die dag zijn er verschillende verkiezingen:

1. Europese verkiezingen

Je Europese stem stuurt politici naar het Europese parlement. Daar vormen politici van gelijkende partijen samen politieke fracties. Groen en Ecolo behoren zo tot de Europese groene fractie. De fracties en Europarlementsleden maken geen regering. Het zijn de lidstaten zelf die de Europese Commissie samenstellen. Dat betekent dat er voor elk dossier, elk thema, elk wetsvoorstel opnieuw een parlementaire meerderheid moet worden gevonden. Zo kunnen álle parlementsleden, door rapporten op te stellen en collega's te overtuigen, een belangrijke rol spelen.
> Ons 10-puntenplan voor een groener en socialer Europe vind je hier.

2. Federale verkiezingen

In het federale parlement gaat het er anders aan toe. Daar zoeken de partijen samen hoe ze een meerderheid kunnen vormen voor vijf jaar. Ze moeten dus samen minstens de helft plus één van alle parlementsleden achter zich scharen. In België zijn er Franstalige en Nederlandstalige partijen, en heeft geen enkele partij een meerderheid, dus is het sowieso nodig om met verschillende partijen samen te regeren: een coalitie.

De federale parlementen bestaan uit de Kamer, die rechtstreeks verkozen wordt, en de Senaat.

Het federale bestuursniveau heeft belangrijke bevoegdheden. Het int de (meeste) belastingen, beheert de sociale zekerheid, regelt justitie en defensie en stuurt overheidsbedrijven aan als de NMBS. In internationale instellingen is het federale niveau de belangrijkste woordvoerder van ons land.

3. Regionale parlementsverkiezingen

Afhankelijk van de regio waar je woont kan je ook je stem uitbrengen voor het Vlaams Parlement, het Waals Parlement, het Brussels Hoofdstedelijk Parlement of het Parlement voor de Duitstalige Gemeenschap. Het Parlement voor de Franstalige Gemeenschap wordt samengesteld uit alle Waalse parlementsleden aangevuld met 19 Franstalige leden uit het Brussels Hoofdstedelijk Parlement.

Een meerderheidscoalitie is ook nodig in het Vlaams parlement, alleen zijn daar doorgaans minder partijen nodig voor een meerderheid. Het Vlaamse bestuursniveau heeft belangrijke bevoegdheden. Het organiseert het Nederlandstalige onderwijs in Vlaanderen en Brussel, regelt alles wat mobiliteit, natuur en ruimtelijke ordening te maken heeft en speelt een bepalende rol voor welzijn, jeugd en cultuur.

Ook in het Brusselse parlement gaan partijen op zoek naar een meerderheid. Daar verloopt het weer ietsje anders dan Vlaams en federaal. De Franstalige partijen vormen een coalitie, de Nederlandstalige doen dat ook, en die twee coalities samen vormen de regering. Zo gebeurt het vaker dat de Brusselse regering bestaat uit een bonte combinatie van partijkleuren. Het Brusselse bestuursniveau heeft belangrijke bevoegdheden, van mobiliteit over wonen en energie tot leefmilieu en economie.

Op zondag 13 oktober 2024 zijn er:

1. Gemeenteraadsverkiezingen

Bij de gemeenteraadsverkiezingen wordt er een nieuwe gemeenteraad gekozen die bestaat uit 7 tot 55 leden, afhankelijk van het aantal inwoners van een gemeente. Deze gemeenteraad stelt ook de schepenen aan, die samen met de burgemeester het college van burgemeester en schepenen (het schepencollege) vormen. Het schepencollege staat in voor het dagelijks bestuur van de gemeente.

Voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2024 gelden er enkele nieuwe regels in Vlaanderen: 

• Er is niet langer stemplicht, dit werd vervangen door stemrecht. Iedereen kan dus zelf bepalen of hij of zij deelneemt aan de verkiezingen.
• Er zal geen herverdeling meer zijn van de lijststemmen, wat er in principe op neerkomt dat het aantal voorkeurstemmen doorslaggevend is om een plekje in de gemeenteraad te veroveren.
• De kandidaat met de meeste voorkeurstemmen zal automatisch burgemeester worden. In de praktijk gebeurde dit nu ook al.

2. Provincieraadverkiezingen (in Vlaanderen en Wallonië)

De provincieraad is het bestuursorgaan van een provincie. Hij heeft een wetgevende en controlerende functie en het krijgt ook taken van de hogere overheden. De provincieraad stelt de deputatie samen, dit is de uitvoerende macht. Aan het hoofd van de provincie staat de provinciegouverneur.

3. Stadsdistrictraadverkiezingen (in Antwerpen) 

Meer informatie over kiesdistricten vind je hier.

4. Bijkomende verkiezingen in de Faciliteitengemeenten

In de 6 randgemeenten in de Vlaamse Rand rond Brussel (Sint-Genesius-Rode, Linkebeek, Drogenbos, Wemmel, Kraainem en Wezembeek-Oppem) en in de faciliteitengemeenten Komen-Waasten en Voeren kunnen inwoners ook stemmen voor de schepenen, de OCMW-raden en het vast bureau van die OCMW-raden.

Ja en nee. In Vlaanderen en Brussel stem je niet rechtstreeks voor een burgemeester of schepen. Je kiest de gemeenteraad, die op haar beurt een college van burgemeester en schepenen vormt.

Alle schepenen en de burgemeester moeten wél verkozen zijn. Dat is dus anders dan bij regeringen: die kunnen iemand tot minister benoemen die niet in het parlement zetelt.

Bij de lokale verkiezingen van 13 oktober 2024 zal in Vlaanderen de kandidaat met de meeste voorkeurstemmen in de grootste fractie van de coalitie wel automatisch burgemeester worden. Met een kleine nuance: In de laatste twee jaar van de legislatuur mag de burgemeester opgevolgd worden door om het even welke verkozene van de grootste fractie binnen de meerderheid.

Voor nieuwe fusiegemeenten is er ook nog een lichte afwijking. Daar blijft een gedeeld burgemeesterschap mogelijk.

Elke partij heeft een lijst met opvolgers. Wanneer een verkozen parlementslid zijn of haar mandaat niet opneemt, of later stopzet, dan neemt een opvolger zijn of haar plaats in.

Ook opvolgers zijn natuurlijk verkiesbaar, al staan ze apart op de kieslijst.

Op zondag 9 juni 2024 zijn er verkiezingen voor het Vlaams Parlement, de federale Kamer en het Europees Parlement. Inwoners uit de zes faciliteitengemeenten rond Brussel (Drogenbos, Kraainem, Linkebeek, Sint-Genesius-Rode, Wemmel en Wezembeek-Oppem) kunnen bij de federale verkiezing kiezen tussen een lijst uit de kieskring Brussel en een lijst uit de kieskring Vlaams-Brabant. Voor de Europese verkiezing hebben deze kiezers de keuze tussen Nederlandstalige of Franstalige kiescolleges.

Voor de lokale verkiezingen van zondag 13 oktober 2024 stemmen inwoners van de 6 Vlaamse randgemeenten rond Brussel en Voeren ook voor de OCMW-raad, het vast bureau en de rechtstreekse verkiezing van schepenen.

Wie in de stad Antwerpen woont, stemt op 13 oktober niet twee, maar drie keer. Voor de provincie en voor de gemeenteraad, zoals de rest van Vlaanderen. Maar ook voor de districtsraad. Dat is typisch Antwerps.

Antwerpen heeft geen deelgemeenten, maar stadsdistricten. Die bestaan sinds 1983. Elk district heeft een eigen bestuur dat het beleid bepaalt voor een beperkt aantal bevoegdheden: sport, jeugd, cultuur, senioren en de inrichting van (een deel van de) straten. Districten staan dichter bij de inwoners dan de Stad Antwerpen. Groen zorgde bijvoorbeeld voor een burgerbegroting in het district Antwerpen-Stad.

De negen districten zijn:

• Antwerpen-Stad
• Berchem
• Berendrecht-Zandvliet-Lillo (Bezali)
• Borgerhout
• Deurne
• Ekeren
• Hoboken
• Merksem
• Wilrijk

Fun fact: als je in Antwerpen-Stad woont, stem je drie keer voor een bestuursniveau met dezelfde naam: de provincie, de gemeente en het district heten alle drie 'Antwerpen'. 😊

Elke provincie wordt ingedeeld in kleinere kieskringen, provinciedistricten dus. Kandidaten voor de provincieraad staan niet in de hele provincie op de lijst. Ze komen elk op in hun eigen provinciedistrict. Per provinciedistrict wordt een vast aantal provincieraadsleden verkozen.

Waarom deze indeling? Wel, dit biedt de garantie dat provincieraadsleden uit alle hoeken van de provincie komen en bijvoorbeeld niet enkel uit de provinciehoofdstad. Het zorgt dus voor een betere spreiding.

De verkiezingen voor de provincieraad vallen samen met die voor de gemeenteraden, dit jaar op 13 oktober.

Tijdens de provincieraadsverkiezingen breng je een stem uit op een partij of één of meerdere kandidaten van dezelfde partij. Dat kan een andere partij zijn dan die waarvoor je kiest bij de gemeenteraadsverkiezingen. Kandidaten komen niet op in de hele provincie, maar enkel in hun eigen provinciedistrict.

Binnen de provincieraad vormen de verkozen politici van dezelfde partij samen een fractie. In alle provincies is meer dan één partij nodig om een meerderheid te vormen. De partijen van het provinciale bestuur bepalen welke raadsleden van hun fracties de echte bestuurders worden. Die bestuurders worden 'gedeputeerden' genoemd, het bestuur als geheel is de deputatie. Het hoofd van de deputatie is de provinciegouverneur. Dat is een ambtenaar, geen verkozen politicus: het is de Vlaamse Regering die de gouverneur aanduidt.

Wat doet de provincie?

De provincies hebben minder bevoegdheden dan de regeringen. Ze blijven wel belangrijk voor uiteenlopende thema's. Van de provinciale domeinen en musea, over het beheer van waterwegen en natuurgebieden, tot ruimtelijk beleid, economie en de coördinatie bij crisissen die meer dan één gemeente treffen.

Groen is voorstander va een afschaffing van de provincies als bestuursniveau. Maar zolang ze nog concrete bevoegdheden hebben, vinden we het belangrijk die zo goed en ecologisch mogelijk in te vullen.

En Brussel?

Vlaanderen telt vijf provincies, net als Wallonië. Brussel bevindt zich pal in het midden, maar is zelf geen provincie. De bovenlokale overheid heet daar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met een eigen regering. Die verkiezingen vallen echter samen met de Vlaamse, Europese en federale verkiezingen van 9 juni 2024, niet met de provinciale verkiezingen. Brusselaars verkiezen op 13 oktober dus enkel hun gemeenteraden.

Sinds de zesde staatshervorming van 2014 worden senatoren niet meer rechtstreeks verkozen.

Er zijn zestig senatoren:

• 50 senatoren komen uit de deelstaatparlementen:
  • 29 uit het Vlaams Parlement
  • 10 uit het Parlement van de Franse Gemeenschap
  • 8 uit het Parlement van het Waalse Gewest
  • 2 uit de Franse taalgroep van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
  • 1 uit het Parlement van de Duitstalige Gemeenschap

• De andere 10 zijn gecoöpteerde Senatoren en worden aangeduid door de andere Senatoren van hun taalgroep. De Nederlandstalige taalgroep mag zes senatoren coöpteren, de Franstalige vier. Dat gebeurt op basis van de verkiezingsresultaten voor de Kamer.

De huidige samenstelling van de Senaat kan je hier raadplegen.